क्षेत्र गोंदवले

क्षेत्र गोंदवले 

नामे दुमदुमले रसरसले
क्षेत्र गोंदवले ॥ ध्रु. ॥

पंढरीच्या वाटेवर हे
उभे कधीचे आहे हे
भावे गहिवरले ॥ १ ॥

माणदेशचा परिसर हा
मळा भक्तीचा फुले पहा
पीक गच्च दाटले ॥ २ ॥

समर्थ पुनरपि अवतरले
नामरंगि हे रमलेले
पुण्य फळा आले ॥ ३ ॥

लहानसे जरी हे गाव
शबरीचा भोळा भाव
रामहि विसावले ॥ ४ ॥

राम राम सीताराम
राम राम जय जय राम
घनगर्जन चाले ॥ ५ ॥

गाऊ आरती आरती सद्गुरुरायाची - गुरुदेव दत्त

गाऊ आरती आरती सद्गुरुरायाची
नुरेल भक्ता कसली चिंता जन्ममरणाची! ध्रु.

सुरवरमुनिजनयोगि निरंतर दत्ताते ध्याती
वर्णन याचे कठिण कठिणतर श्रुति म्हणती नेति
हारपता मन नुरेल वार्ता भेदाभेदाची!१

सद्भावे साष्टांगे नमिता दारी उभा ठेला
प्रसन्न होउनि सद्गुरुराये आशीर्वाद दिला
सबाह्य अभ्यंतरी दत्त मी जाणिव नित्याची!२

वाचा आता वरे मूकता, डोळेही भरले
अतिपावन सद्गुरुचरण मी हृदयावर धरले
पूजा ऐसी घडली हातुनि दत्तात्रेयाची!३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

मन माझे रंगो दत्तात्रेयाच्या भजनी - गुरुदेव दत्त

भजनाच्या अंती सद्‌गुरुपाशी हेच मागणे -

मन माझे रंगो - दत्तात्रेयाच्या भजनी!ध्रु.

वीणा सुंदर हाती घ्यावी 

जगताची जाणीव सरावी 

जनी असो वा विजनी!१

मृदुंग घुमू दे, झांज वाजु दे

स्वरतालांचा मेळही जुळं दे

दत्तनाम नित वदनी!२

"औदुंबर जणु घर मग माझे -

दत्तराज आसनी विराजे 

प्रचीती यावी अशनी, शयनी!३

भस्म ललाटी शांतवीत मन 

अश्रू नयनी - आत्मनिवेदन 

सद्‌गुरु रमोत श्रवणी!४

रुद्राक्षांची गळ्यात माळ 

सहजच शमवी दाहक जाळ 

मन पवनासह पोचो गगनी!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

( श्री गुरुदेव दत्त)

दत्ताचे ध्यान लागले - गुरुदेव दत्त

दिगंबरा दिगंबरा श्रीपाद वल्लभ दिगंबरा - गुरुदेव दत्त

दत्तराज गुरुवरा दर्शने कृतार्थ आम्हा करा - गुरुदेव दत्त

"देव भावाचा भुकेला" त्याला भक्ती द्यायची आणि जिंकून घ्यायचे. संतांच्या हृदयी असणारा भगवंताविषयाचा उत्कट भाव अत्युत्कट असतो - साधकालाही हा भक्तिभावच महत्त्वाचा वाटतो. त्याची दर्शनाची भूक अतितीव्र होते. तो म्हणतो - 

+++++++

दत्तराज गुरुवरा,

दर्शने कृतार्थ आम्हां करा!ध्रु.

भक्तिभाव द्या ऐसा उत्कट 

नाममात्र ही नुरेल संकट 

कोटिकोटि वंदन तुम्हाला - 

दीनजनां उद्धरा!१ 

जेथे जेथे मन हे जाईल 

तेथे तेथे तुम्हास पाहिल 

अन्यन्यभक्ती, पूर्ण विरक्ती

द्या हो द्या यतिवरा!२ 

गुरुगीताही गाता गाता 

सदेहपणी लाभेल मुक्तता - 

द्या जिज्ञासा, धीरही द्या द्या 

प्रार्थितसे गुरुवरा!३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

(श्री गुरुदेव दत्त)

अतिथि रुपातुनी असा प्रकटशी तू माझ्या सदनी - गुरुदेव दत्त

 

परमेश्वर भक्ताला कोणत्या स्वरुपात दर्शन देईल कांही सांगता येत नाही. भाविक भक्ताला 'अतिथि' मध्येंहि देव दर्शनाचा लाभ होतो. तो अतिथिदेवांना हात जोडून भारावलेल्या स्वरात म्हणतो -

+++++++

अतिथिरुपातुनी असा प्रकटशी - 

तू माझ्या सदनी!ध्रु

नमनासाठी हात जोडता 

भूदेवाचे स्वागत करता 

तुझ्यात मी अन् मदंतरी तू 

जाणवते तत्क्षणी!१

काय पामरे तुजला द्यावे 

शरण जाउनी तुझेच व्हावे 

धवलचंद्रिका हृदयी प्रकाशे 

गेलो मी न्हाऊनी!२

प्रेमे दिधले हसत सेविले 

दयाघना मज अंकित केले 

तहान शमली, क्षुधा हरपली 

मी नित्याचा ऋणी!३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

(श्री गुरुदेव दत्त)

ठेविला पदकमली माथा - गुरुदेव दत्त

भक्ताला अंतरंगातील मलीनता तीव्रतेने जाणवत असते. ते निर्मळ होण्यास देवाने साह्य करावे असे त्याला उत्कटतेने वाटते म्हणून तो भाववेगाने म्हणतो..

++++++

गुरुराया, दत्ता ठेविला पदकमली माथा!ध्रु.

आशा बेडी वेगे तोडी 

सोडिव सगळी अवघड कोडी 

म्हणुन आळवित वेळोवेळी 

पूर्णा श्रीमंता!१

मी पण माझे पूर्ण सरु दे 

कुवासनांचे वादळ शमु दे 

म्हणुनि वाहतो या गीतातुनि 

मंत्र -पुष्प-अक्षता!२

वैराग्याची ध्वजा उंचवी 

अवजड भारहि तूच पेलवी 

चराचरावरि चालतसे नित 

गुरो तुझी सत्ता!३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

(श्री गुरुदेव दत्त)

"दत्तगुरुंची माया मस्तकी औदुंबर छाया" - गुरुदेव दत्त

दत्तगुरुची माया
मस्तकि औदुंबर छाया!ध्रु.

शय्या भूमी, दिशा पांघरुण
'दत्त, दत्त' मुखी नामोच्चरण
विभूति रक्षितसे काया!१

रुद्राक्षांची कंठी माळा
तेज चढविते तीच तपाला
तन लागे डोलाया!२

किती नमावे, कितीदा ध्यावे
गीती गावे, मनी भरावे
पद लागति नाचाया!३

- श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

"दत्तगुरु सर्व काही मज देतो" - गुरुदेव दत्त

सर्व काही देतो मज दत्तगुरु
जगदुद्धारास्तव अवतारु!ध्रु.

काखे झोळी, पुढे श्वान
सानासवे होती सान
ते अनाथ - दीना आधारु!१

भूत-प्रेतबाधा सरे
याचसाठी त्यास स्मरे
मग नित्यानंद चित्तात भरु!२

कमंडलुतील जल
विकारांस शमविल
गुरुमहिमा गायनि उच्चारु!३

- श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

"दत्त हृदयी, दत्त हृदयी, दत्त हृदयी बैसले" - गुरुदेव दत्त

दत्त हृदयी दत्त हृदयी दत्त हृदयी बैसले
चित्त ध्यानी चित्त ध्यानी चित्त ध्यानी रंगले!ध्रु.

ज्ञान वैराग्यास येथे आश्रयो लाभला
आत्मविद्या मुक्त येथे भोगताहे सोहळा
लक्षदीपक एकवेळी अतरंगी तेवले!१

जनि जनार्दन साक्ष येथे अनुभवाने लाभते
विश्वसंचारात दृष्टि व्यापकासी देखिते
मिटुनि लोचन श्रीगुरुसी पाहिले, पाहिले!२

स्तवन करण्या शब्द अपुरे जाणवे, जाणवे
मौनपालन क्षण न मजला साहवे, साहवे
बोबडे वच म्हणुनि काही हृदय वेडे बोलले!३

- श्रीराम बाळकृष्ण आठवले. 

"तटतटा तुटत भवबंध दत्तराजाचा लागे असा छंद" - गुरुदेव दत्त

दत्तराजाचा लागे असा छंद
तटतटा तुटत भवबंध! ध्रु.

आवडी साठली पोटी
गुरुनामची मग ये ओठी
देह नाचे होउनी बेबंद!१

संजीवन स्पर्शी ऐसे
लोहास स्पर्शिले परिसे
अनुभवा येत आनंद!२

जधि प्रश्न उठतसे कोsहम्
डमरुतुनि उत्तर सोsहम्
मग पंडित हो मतिमंद!३

गुरुभक्तिवेल सरसरली
फळीफुली फुलोनी आली
चहुदिशा दरवळे गंध!४

- श्रीराम बाळकृष्ण आठवले.

"दत्त दत्त दत्त ध्यास लागला जीवा" - गुरुदेव दत्त

दत्त दत्त दत्त ध्यास लागला जिवा

या जिवास सद्गुरु भेटवी शिवा! ध्रु. 

लागला तुझा लळा

अंतरी फुले मळा

पुष्पहार गुंफण्यास घेतला नवा!१

तुझ्या स्मृतीत रंगलो

तीर्थरुप जाहलो

भक्तिमधुर विसरवी तत्क्षणी भवा!२

तूच शब्द सुचविले

भाव त्यात ओतले

गायनात भक्तिगंध वाटतो हवा!३

- श्रीराम बाळकृष्ण आठवले. 

गुरुविण कोण करी सांभाळ - गुरुदेव दत्त

गुरुविण कोण करी सांभाळ !ध्रु. 

गुरुमाऊली, गुरुसावली

पथिकालागी गुरु वाटुली

माता लाजे ऐसी असते, गुरु माता स्नेहाळ!१

सोऽहंची अंगाई गाते

हलक्या हाते ती थोपटते

चंदनाहुनी शीतल भासे, मन नुरते ओढाळ!२

दातेपण हृदि असे संचले

औदार्यच वस्तीला आले

ब्रह्मरसाचा तिचिया राज्यी, आठी प्रहर सुकाळ!३

- श्रीराम बाळकृष्ण आठवले.

"अनसुयेचे भाग्य उजळले ब्रह्मा विष्णु शिव घरीही आले" - गुरुदेव दत्त

अनसूयेचे भाग्य उजळले 

ब्रह्मा विष्णू शिव घरी आले!ध्रु.

ही तर माझी गुणी लेकरे

वत्सल धेनू जणू हंबरे

मधुर रुदनस्वर कानी भरले!१

दिव्यत्वाचा स्पर्श क्षणाला

कालगतीचा ठेका चुकला

जननीपद साध्वीस लाभले!३

अमृतकिरणे दृष्टी वर्षते

मंगलगीते माता गाते

सुदैव सहजची गाली हसले!३

नक्षत्रे या घरात आली

याही मासी ये दीपवाळी

बघता बघता ध्यान लागले!४

- श्रीराम बाळकृष्ण आठवले 

"दत्त गुरुंच्या खडावा, माझ्या मनीचा विसावा" - गुरुदेव दत्त

माझ्या मनीचा विसावा,

दत्तगुरुंच्या खडावा!ध्रु. 

आसवांची फुले झाली

भावभरे ती वाहिली

सोsहं अनाहतनाद, तनामनात घुमावा!१

चारी वेद श्वान झाले

अनुसरणी रंगले

लीनभाव ऐसा काही साधकास प्राप्त व्हावा!२

गुरुपदे पडती जेथे 

मृत्तिका मी व्हावे तेथे

सेवा घडण्या हातून, यावा अंतरी ओलावा!३

- श्रीराम बाळकृष्ण आठवले 

"दत्त नाम या मुखात सतत राहु दे" - गुरु देव दत्त

दत्तनाम या मुखात सतत राहु दे 

मिटल्या नयनात रुप मधुर हासु दे!ध्रु. 

चरण चालु देत सदा 

मन नमिते दत्त पदा

त्यागातच सौख्य श्रेष्ठ नित्य लाभु दे!१

'सोs हं' ला मी स्मरता

विश्वरुप होत स्वतः

श्रीगुरुस भावभरे क्षेम देऊ दे!२

श्रद्धा तर कल्पतरु

अंतरात वसवि गुरु

पायघड्या देहाच्या पंथि पसरु दे!३

दर्शनसुख नाम देत

परब्रह्म ये कवेत

दास्याने दत्तासी हृदयि दडवु दे!४ 

- श्रीराम बाळकृष्ण आठवले 

"दत्त दयाघन, दत्त दयाघन" - गुरुदेव दत्त

दत्त दयाघन, दत्त दयाघन, वृष्टि कृपेची करा !ध्रु. 

चातकापरी तृषार्त आम्ही

रंगरंगलो सद्गुरु नामी

अमृतमय किरणांची धारा शीघ्र आम्हांवर धरा !१

सोsहं बोधा चित्ती ठसवा

'एकं सत्' वदनातुन वदवा

नवनीताहुन मृदुलमृदुलतर अंत:करणे करा !३

जगदाधारा विश्वाकारा

खुले करा हो मुक्ति द्वारा

वात्सल्याने आम्हा बालका क्षणभर हृदयी धरा !४

- श्रीराम बाळकृष्ण आठवले 

मी बांधीन स्वरपूजा - "गुरुदेव दत्त"

येत्या सोमवारी "दत्त जयंती" आहे.  त्यानिमित्त "गुरुदेव दत्त" या "ओंकार संगीत साधना" ने सादर केलेल्या कार्यक्रमातील गाणी रोज या ब्लॉगवर अपलोड करत आहे.  गाणी अर्थातच माझे वडील कै. श्रीराम बाळकृष्ण आठवले यांनी लिहिलेली आणि निवेदन ही त्यांचेच.

वंदन घे घे गुरुराजा, बांधिन स्वरपूजा
मी बांधिन स्वरपूजा!ध्रु.

गानकलेचा अमोल ठेवा
तू सोपविला मज गुरुदेवा
शब्द अडे माझा!१

विविध राग रागिण्या लाभल्या
सूरसागरा सरिता आल्या
उदार गुरुराजा!२

विविध भावना या शब्दांकित
अनुभविताना तनु रोमांचित
कंपित स्वर माझा!३

ऋण राहू दे असे मस्तकी
कृतज्ञतेची करुन पालखी
मिरविन गुरुराजा!४

रचयिता ; श्रीराम बाळकृष्ण आठवले