कालियामर्दन - आसुरी वृत्तीचे मर्दन

कालियावरी थयथय नाचे नंदाचा नंदन
आसुरी वृत्तीचे मर्दन!

या मनरूपी यमुनाडोही
अहंकार तर उसळत राही
गढूळलेले जळ भावाचे, कोण करी रक्षण?

बालकृष्ण हासरा असू दे
सद्भावाचा वसा घेउ दे
विकारविलसित खुशाल चालो, हरवावे मी पण!

दंड थोपटुन उभे ठाकणे
का घाबरणे, कच का खाणे?
आत्मबलाच्या हुंकारावर लुब्ध होय तनमन!

विळखा सोडवि हरी एकटा
कसे म्हणावे तया धाकटा
हास्य देखणे वदनावरचे खिळले जनलोचन!

असे नवल हे नवनवलाचे
माधव मुकुंद वच ये वाचे
तांडव सर्पा लास्य सज्जना, मधुर मधुर नर्तन!

अशक्य जगती काही नाही
निर्धारे यश करात येई
मनामनातुन निपटु कालिया तोडू भवबंधन!

थके कालिया कृष्ण न थकला
नृत्यानंदी रंग रंगला
बालमुकुंदाची ही लीला गाती भाविकजन!

पशुपक्ष्यांना अभय लाभले
गोकुळ गोकुळ खरेच झाले
जीवनात या मुकुंद यावा यासाठी गायन!

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

गोवर्धन शिरि छत्र धरू!

या वृध्दांनो या युवकांनो
चिंता कसली नका करू
देवेंद्राचे वज्र कोसळो
गोवर्धन शिरि छत्र धरू!

गोवर्धन हा पाठीराखा
द्या अपुल्या काठ्यांचा टेका
संघशक्तिचा मंत्र अलौकिक
जपता सारे विघ्न हरू!

कोसळोत शतशत जलधारा
आपण शोधू नवा निवारा
विनाशात या उत्कर्षाचे
बीजारोपण सर्व करू!

गोपांनो गोधनासवे या
गोपींनो लेकरासवे या
गोवर्धन तर जीवनदाता
कृतज्ञतेने त्यास भजू!

प्रभुकृपेचा झरला पाझर
जलधारांची शोभे झालर
सहाय्य तुमचे सकल जनांचे
काठ्यांवर भूधर तोलू!

इंद्र लाजला मनी वरमला
गर्व तयाचा पुरा वितळला
आपण अपुले उद्धारक
यत्नांचा महिमा नित्य स्मरू!

असंभाव्य संभाव्य होतसे
गिरिधर कुंजविहारी हासे
मने उमलता गोपजनांची
हर्षभृंग लागे विहरू!

त्रिभुवन उजळे तुझ्यामुळे
रे नंदकुमारा
उपेंद्र तू बलशाली वंदू
तुला गिरिधरा
गुढ्या तोरणे उभारुनी
नवसामर्थ्याचा जय घुमवू
गोवर्धन शिरि छत्र धरू!

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

धन्वंतरी तू परतुन ये..

धन्वंतरी तू परतुन ये
भयभीता निर्भय कर ये!ध्रु.

कशास भ्यावे मरणाला
जो भ्याला शतदा मेला
झगडण्यास शक्ती दे ये!१

रडवेपण संपताक्षणी
स्मित फुलले वदनोवदनी
पालट हितकर घडवत ये!२

दोष शोषते जळू जशी
औषध दे आणून खुशी
आनंद वितरत ये रे ये!३

शरीर उसने भूषण हे
लाडाने ओझे झाले
पगडा त्याचा उतरत ये!४

घोर निराशा दूर करी
अमृतधारा बरस तरी
आयुर्विद्या शिकवत ये!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

नित्यपाठमहिमा.

कृपाच आहे स्वामीजींची
सोबत दिधली नित्याची
स्वरूपाची आनंदाची
नित्यपाठ।।१।।

श्रीज्ञानेश्वरी नित्यपाठ
खचू न देई आयुष्यात
अमृताचा झरा आत
चालू राहे।।२।।

ध्येयवाद येथे आहे
आशावाद येथे आहे
संवादाचा थाट आहे
नित्यपाठी।।३।।

कळू लागे ज्ञानेश्वरी
बोलू लागे ज्ञानेश्वरी
किमया ही खरोखरी
स्वामीजींची।।४।।

ओवी ओवी आळवावी
अर्थासंगे गावी ध्यावी
शांती माहेराला यावी
भेटायाला।।५।।

घडायाला भक्ती देई
सोसायाला त्राण देई
झुंझायाला शक्ती देई
नित्यपाठ।।६।।

नित्यपाठ नित्य गाई
त्याला उणे काही नाही
सद्गुरू त्याच्या पाठी राही
सर्वथैव।।७।।

हेच दर्शन ज्ञानेशाचे
ज्ञानेशाचे स्वरूपाचे
सान्निध्य श्रीस्वामीजींचे
नित्यपाठ।।८।।

गेले गेले भवभय
आता झालो निरामय
घेता नित्याचा आश्रय
नित्यपाठी।।९।।

शब्द आले श्रद्धेतून
त्यांची झाली गोड धून
माय घाली पांघरूण
ऐसे वाटे।।१०।।

ऐसी एकादशी नित्य
व्हावी घरोघरी सत्य
पाळून घेई पूर्ण पथ्य
नित्यपाठ।।११।।

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
नित्यपाठ महिमा
👆🏻 ऑडिओ

जयघोष..

स्वामी स्वरूपानंद जय जय
स्वामी स्वरूपानंद!ध्रु.

आम्हां बसविता अभ्यासाला
मना जोडता तुम्ही श्वासाला
सोsहं लागे छंद!१

आश्वासन देता भक्तासी
स्वरूपास तू सहज पावशी
अद्वय हा मकरंद!२

भावार्थासह वाचा गीता
नित्यपाठ सवयीचा होता
तुटे देहसंबंध!३

जे न बघावे ते अस्तवते
जे न वदावे विलया जाते
लाभे परमानंद!४

वैराग्याचे साह्य लाभते
अभ्यासाची सवय लागते
मन गाई बेबंद!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
जयघोष
👆🏻 ऑडिओ

जन्मला जगीं जो अंती विश्वि विरायाचा..

काय शोक करिसी वेड्या व्यर्थ नश्वराचा
जन्मला जगीं जो अंती विश्वि विरायाचा! ध्रु.

दृश्य जरी नाहीं आता तुझ्यात मी आलो
खुळ्या तुला कळले नाही? म्हणुनि कष्टि झालो
प्रवाह हा जीवनदीचा कधि न अडायाचा!१

पूस आसवे ही आता, सुपुत्र तूं माझा
एकवटुनि शक्ती सारी सिद्ध होइ काजा
स्थान रिक्त ठेवि न माझे - बोल मान माझा!२

तत्त्व आचराया लागे धैर्य मात्र मोठे
शून्य दिशा म्हणशी का रे? देव नसे कोठे?
ध्येयध्रुवी ठेवुनि दृष्टी मार्ग चालण्याचा!३

निराकार निर्गुण म्हणती जगीं ईश्वराला
तोच मान आता बाळा मला रे मिळाला
झटक मोह सत्वर घेवो रामनाम वाचा!४

बंधने गळाली सारी पूर्ण मुक्त झालो
"देह नव्हे तो मी, तो मी" पितृतत्त्व उरलो
उचल भार हासत हासत अता प्रपंचाचा!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
१२.३.१९७५

संतसूर्य अस्ताला गेला..

सण दसरा बनुनि काळ शिर्डीला आला

भरदिवसा संतसूर्य अस्ताला गेला!ध्रु. 

जन रडती धाई धाई

हाकारती साई साई

पाषाणहि विरहाने अधिक श्याम झाला!१

'मी' 'माझे' ज्या न रुचे

वारस त्या कोण सुचे

प्रश्नाचे उत्तर नच.. प्रलयकाळ आला!२

अज्ञ जना शिकवोनी

दुःखि जना रिझवोनी

तनुत्याग करुनि संत ब्रह्मपदा गेला!३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

आज वाचन प्रेरणा दिनानिमित्त हे सुभाषित-

श्रवणं पठनं कार्यम्
मननं तदनन्तरम्।
निरीक्ष्य लेखनं कुर्यात्
नित्यम् त्वम् कुरू लेखनम्।।

अर्थ : नित्य नेमाने श्रवण आणि वाचन करावे. त्यानंतर त्यातून चिंतनाचे कार्य सुरू होईल. मग उघड्या डोळ्यांनी जगाकडे पाहून  स्वतः लिहायला लागावे. तू नेहमीच काही लिहीत जा.

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

पावसची ओढ मना फार लागली..

पावसची माहेराची ओढ

नरनारी जिथे हरिरूप जाहली
पावसची ओढ मना फार लागली!ध्रु.

स्वामींच्या जन्मघरी जरा बसावे
बालरूप स्वामींचे मने पहावे
माला स्मृतिचित्रांची दिसू लागली!१

सबब नका सांगू कसलीच रे कुणी
श्वासाविण जगते का भूतली कुणी
चल आता लवकर निघ याच पावली!२

ॐ राम कृष्ण हरि जपत राहावे
स्वामींच्या चरणांशी बसून राहावे
गीतेची शिकवण ती मुरवी वाटली!३

जे कळले तेच विवर माझिया मना
पावसची ही यात्रा हेच जाण ना
नित्यपाठ स्वामींची मूर्ति भासली!४

श्वासा मन जोडुनिया उंच जायचे
तैसे मग हळुच अता खाली यायचे
यात्रा ही स्वामीकृपे सुरू राहिली!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

पावसची ओढ मना फार लागली
👆🏻 ऑडिओ

रावण वध मीमांसा

सोन्याची ती लंका जळली, प्रजाहि सारी कष्टी झाली
असला कसला राजा रावण झाला तो नष्ट
पुण्यप्रतापासंगे असता धर्मविजय स्पष्ट!ध्रु.

शक्ति वापरा स्वामीसाठी
शक्ति वापरा धर्मासाठी
नका वापरू स्वार्थासाठी
नरदेही हो कशास होता आचरणे खाष्ट?

सत्तेचा हव्यास कशाला?
जनसेवेचा का कंटाळा?
जो तो द्रव्या का भुललेला?
परनारीची अभिलाषा तर करीतसे नष्ट!२

पतिव्रतेचे ना ऐकियले
विषयविलासी मन बरबटले
व्हायचेच ते अंती झाले
विनाशकाली सुबुद्धीच हो होत असे नष्ट!३

शिवभक्ती ती वरवर होती
त्या ज्ञानाची कसली महती?
मातिमोल तर केली नीती
रावणवध हा सांगुन जातो धर्मकार्य श्रेष्ठ!४

रावण आजहि अत्याचारी
रावण आजहि भ्रष्टाचारी
या दैत्यांना कोण संहरी?
मनामनातुन राघव जागो ही मनिची आर्त!५

दुर्गुणलंका जाळायाची
शूर्पणखा ना रक्षायाची
गोष्ट ऐकणे कल्याणाची
मदोन्मत्त तो रावण होई आचरणी भ्रष्ट!६

शौर्याला द्या जोड नीतिची
दानाला द्या जोड मतीची
कर्माला द्या जोड भक्तिची
प्रसन्न होईल रामचंद्र ही जाणुन उद्दिष्ट!७

श्रीरामाचे साह्य घेउ या
अहंकार रावणा वधू या
चला वंदु या मारुतिराया
रामकथेचा ध्यानी घ्यावा इतुका मथितार्थ!८

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
(श्रोतेमुखी रामायण मधून)

रावण वध मीमांसा
👆🏻 ऑडिओ

आरती मारुतीची..

आरति मारुतिराया तुजला भावभरे गाऊ
अंगी भिनता रामनाम तुज इथे तिथे पाहू!ध्रु.

चालण्यातली चपळाई तू भाषणि चातुर्य
कल्पकतेची झेप उंच तू, रणांगणी शौर्य
बलोपासना गुणोपासना ध्येय पुढे ठेवू!१

द्रोणागिरी उचलला आणला नंतर पोचवला
संजीवक सौमित्रा सारा तव विक्रम झाला
भक्तीमधली उत्कटता तव कृतीतुनी गिरवू!२

रडायचे ना अडायचे ना गाणे गाऱ्हाणे
उत्साहाने काटे तुडवत पुढे पुढे जाणे
शक्तीला युक्तीची जोडच नित्य देत राहू!३

चारित्र्याला जपावयाचे जीवन ही साधना
संशयास ना स्थान रतीभर हीच मनी धारणा
मांगल्याचा दीप तेवता असाच नित ठेवू!४

सज्जनगड गोंदवले केंद्रे स्फूर्तीची असती
नाम श्वसनी, श्वसन मारुती सज्जन हे वदती
कवि श्रीरामा दे अनुभूती आनंदी राहू!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
आरती मारुतीची..
👆🏻 ऑडिओ

रेणुका आई मजला बोलावून घेई..

रेणुका आई मजला बोलावून घेई
बोलावुन घेई चेतना तना मना देई!ध्रु.

चालता हुरूप वाढविते
भक्ती भयास घालविते
अशी ही अभय देत राही!१

उणे ना कधी पडायाचे
पाप ना कधी घडायाचे
निष्ठा जोपासत राही!२

नेहमी मंगल चिंतावे
नेहमी शुभ ते बोलावे
हिताचे तेच घडत राही!३

ओळखी अशा वाढतात
राम तो आहे जगण्यात
सरे ना कधीच पुण्याई!४

गणपति नांदे ऐक्यात
मारुति प्रकटे यत्नात
राम ते उमजे लवलाही!५

रचयिता: श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
१५.०१.२००२
(अण्णा फिरायला जात सकाळी. तिथे रेणुकामातेचे मंदिर होते. तिथे गणपती आणि मारुती पण असावेत बहुतेक.  त्यावर त्यांना स्फुरलेलं हे काव्य)

देवकीनंदन हा वेगळा....

प्रकाश यावा जीवनात या अंधारी जन्मला
मुक्त कराया बद्धजनांना, तुरुंगात जन्मला
देवकीनंदन हा वेगळा!ध्रु.

निराशेतुनी उमले आशा
गूढ गहन देवांची भाषा
एक अनामिक उत्साहाने देवपिता हासला!१

धर्मग्लानी जेव्हा येते
काय करावे जरा न कळते
कर्तव्यास्तव अपुले जीवन परमात्मा वदला!२

अदय साखळ्या सदय जाहल्या
भिंती दगडी त्या मोहरल्या
बंदीच्या त्या निवासातही सोsहं घमघमला!३

मृत्यूवरती पाउल रोवुन
गगनधराही घेऊ जिंकुन
आदि अंत ना जयास काही तो तर अवतरला!४

आत्मश्रद्धा ती बलवत्तर
ती बघता पाझरले फत्तर
स्वातंत्र्याचा मंत्र प्रभावी नियतीला स्फुरला!५

कृष्ण कृष्ण जय मेघ गर्जले
अवताराचे सूचन कळले
लकेरल्या त्या आतुन सनया सुखद जन्मसोहळा!६

बालक इवले चुंबचुंबले
देवकिने हृदयाशी धरले
अमृतधारा बालक उदरी क्षण थक्कित झाला!७

निर्भय नि:स्पृह मनुष्य व्हावा
समूहजीवन स्वभाव व्हावा
श्रावणातला दिवस आठवा अजरामर जाहला!८

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
२६.०६.१९८७

रेणुकेचे गाणे..

गाऊ रेणुकेचे गाणे आता मोकळ्या मनाने
तिच्या पायाशी बसणे तिचे लडिवाळ होणे

माझी रेणुका ही आई तिचे स्मरण पुण्याई
हिची काय नवलाई चिंता दिगंतरा जाई

नरनारी ही लेकरे जीव भेटीला आतुरे
डोळे बोलके हासरे मोद जीवनात झरे

गणपती शेजारचा घेतो पत्कर भक्ताचा
नाश साऱ्या संकटांचा करी लोभ भजनाचा

पुढे ठाकला मारुती रामदास हा मारुती
सानथोरा देत स्फूर्ती गाया राघवाची कीर्ती

आई रेणुका रानात पाहे निळ्या आकाशात
काय कृपेची ही मात दावी प्रकाशाची वाट

सोडा संकोच मनाचा करा विस्तार मनाचा
थेंब मोठ्या सागराचा नाही कधी सुकायाचा

आसू पुसावे हसावे एक वेळ येथे यावे
गाणे रेणुकेचे गावे मन रानजाई व्हावे

गिरी मनाला उभारी साऱ्या काळज्या निवारी
देव भक्तांचा कैवारी राम जाहला आभारी

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
२०.९.१९९५
(अण्णा फिरायला जात सकाळी. तिथे रेणुकामातेचे मंदिर होते. तिथे गणपती आणि मारुती पण असावेत बहुतेक.  त्यावर त्यांना स्फुरलेलं हे काव्य)

चला मिळूनी सारे गाऊ जय गांधीजी! जय बापूजी..

चला मिळूनी सारे गाऊ
जय गांधीजी! जय बापूजी!

नाव जयांचे मोहनदास
ते स्मरताती श्रीरामास
सद्भावाचा वास अंतरी सांगत बापूजी!१

हसरी मुद्रा बापूंची
चालहि झपझप बापूंची
करा स्वच्छता तनामनाची सांगत बापूजी!२

गरजा करताक्षणी कमी
आनंदाची मिळे हमी
ते हलकेपण सुखद नि शीतल सांगत बापूजी!३

चुका आपल्या जाणाव्या
जगास सगळ्या सांगाव्या
ते उघडपण करते निर्मळ सांगत बापूजी!४

अजून मी मोहाचा दास
मला व्हायचे मोहनदास
सत्कर्माच्या चांदण्यामधे विहरत बापूजी!५

प्रार्थनाच जीवन झाले
मरणाने बापू जगले
श्रीरामाला कल्पनेतुनी दिसले बापूजी!६

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
२२.०५.२००१

पत्रलेखन

पत्रलेखन : वक्ते श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
👆🏻 पत्रलेखन या विषयावर अण्णांचं रेडिओवर झालेलं भाषण (ऑडिओ).