१९८४ साली माझ्या वडीलांनी म्हणजे श्री श्रीराम आठवले यांनी लिहिलेले आणि तरुण भारत मधे छापून आलेले हे सुभाषित.
Tuesday, December 6, 2011
Saturday, October 8, 2011
अध्याय १८ : मोक्षसंन्‍यासयोग
अध्याय १८ : मोक्षसंन्‍यासयोग
गीता गाता कळे अर्थ बोधातला
सारा गुंता कसा सुटतसे ।।१।।
कर्तव्‍याचा त्‍याग नका कधी करू
फलासक्ति सोडा व्‍हाल मुक्‍त ।।२।।
कृष्‍ण जीवनाचा महामंत्र व्‍यास
सांगत कौशल्‍ये गीतेमाजी ।।३।।
दिशाहीन पार्थ आरंभाला खिन्‍न
शेवटी प्रसन्‍न कसा झाला ।।४।।
स्‍वभाव सुधारे श्रवण मनने
गुरुकृपांकित झाल्‍यावर ।।५।।
अरे मोहना रे मोह गेला माझा
सांगशी तसे मी करणार ।।६।।
चाप उचलता पातली वीरश्री
शंख फुंकताच सिद्ध युद्धा ।।७।।
वाचावी ही गीता जसे जमे गावी
नित्‍य नवा लाभे प्रेमानंद ।।८।।
पार्थ धनुर्धर कृष्‍ण सूत्रधार
धर्माचाच जय ठरलेला ।।९।।
Thursday, October 6, 2011
विजयादशमी - सुभाषित
१९८४ मध्ये अण्णांनी म्हणजे माझ्या वडीलांनी लिहिलेले दै. तरुण भारत मध्ये प्रसिद्ध झालेले सुभाषित.
सर्वांना विजयादशमीच्या शुभेच्छा.
सर्वांना विजयादशमीच्या शुभेच्छा.
अध्याय १७ : श्रद्धात्रयविभागयोग
अध्याय १७ : श्रद्धात्रयविभागयोग
ज्‍याची जशी श्रद्धा वागतो तो तसा
सात्विक तो भक्‍त भजे देवा ।।१।।
तामस राक्षस आहार तामसी
जाचक वर्तन असे त्‍याचे ।।२।।
सत्‍कर्मच असे यज्ञ तो पावन
सात्विका लाभते समाधान ।।३।।
ॐ कार उच्‍चार ब्रह्माचा उद्गार
शुभारंभ तोच सत्‍कर्माचा ।।४।।
तत् शब्‍द असे कर्माचा वाचक
सारे कर्म घडे त्‍याची कृपा ।।५।।
सत् शब्‍द असे ब्रह्म आळवाया
भाव समर्पण जीवेभावे ।।६।।
पूजेची सांगता नैवेद्याचा लाभ
देवाचा प्रसाद संजीवक ।।७।।
Wednesday, October 5, 2011
अध्याय १६ : दैवासुरसंपद्विभाग योग
अध्याय १६ : दैवासुरसंपद्विभाग योग
देव दैत्‍य अशा जगी दोन जाती
सद्गुण दुर्गुण जाण खुणा ।।१।।
सरळ निष्पाप न्‍यायाचा तू पक्ष
घेतोस म्‍हणूनि आवडता ।।२।।
मी नि माझे गेले संपूर्ण लोपून
तोच परमार्थी जाणावे हे ।।३।।
सद्गुण तारती दुर्गुण मारती
काम क्रोध लोभ घातकी ते ।।४।।
कधी न वेगळा देवाच्‍या पासून
उत्‍कर्ष तयाचा ठरलेला ।।५।।
सद्गुण वेचावे दुर्गुण त्‍यजावे
पथ्‍य हे पाळावे ध्‍यानी धरी ।।६।।
Tuesday, October 4, 2011
अध्याय १५ : पुरुषोत्‍तमयोग
अध्याय १५ : पुरुषोत्‍तमयोग
आदि अंत ज्‍याचा नसे कोणा ठावा
संसाराचा वृक्ष नवलाचा ।।१।।
खाली याच्‍या फांद्या मुळे ती वरती
कसा तोडण्‍याचा प्रश्‍न पडे ।।२।।
वासना हे मूळ उन्‍मूलन याचे
असंगाचे शस्‍त्र वापरावे ।।३।।
द्वंद्व संपताच मोकळा ये वारा
दिसे तसे नसे आभास हा ।।४।।
इंद्रियांचा स्‍वामी ज्‍याला होता आले
अंतरी पाहता देव दिसे ।।५।।
नश्‍वर शाश्‍वत याहून जो मोठा
उत्‍तम पुरुष तोच जाणा ।।६।।
ज्ञानी आणि भक्‍त देवाचा लाडका
स्‍वामी सेवकास शिरी धरी ।।७।।
Monday, October 3, 2011
अध्याय १४ : गुणत्रयविभागयोग
अध्याय १४ : गुणत्रयविभागयोग
सत्‍व रज तम हे ते तीन गुण
जीव होई बद्ध आसक्तीने ।।१।।
चाले कुरघोडी त्‍यांची आपसात
तालावर जग त्‍यांच्‍या नाचे ।।२।।
सत्‍व निर्मलता रज हा लोभाचा
तम अज्ञानाचा जाण पार्था ।।३।।
आत वळविता मन पवनाला
पवन नामाला जुळतसे ।।४।।
तो मी पटे सत्‍य लाभ मोठा झाला
गुणांच्‍या अतीत व्हावे आधी ।।५।।
स्‍वरुपानंदात रमूनि जा बाळा
सद्गुरु आदेश देती भक्‍ता ।।६।।
Sunday, October 2, 2011
अध्याय १३ : क्षेत्रक्षेत्रज्ञविभागयोग
अध्याय १३ : क्षेत्रक्षेत्रज्ञविभागयोग
शरीर हे क्षेत्र जगी बोलतात
क्षेत्र जाणणारा असे आत्‍मा ।।१।।
दोन्‍हीचेही ज्ञान तेच आत्‍मज्ञान
जाण हे अर्जुना आवर्जून ।।२।।
देह येई जाई असे तो विकारी
निराकार आत्‍मा अविकारी ।।३।।
अहंताच नसे नसे दंभ हिंसा
सुख दु:ख दोन्‍ही सारखीच ।।४।।
ज्ञान लाभल्‍याने शांति आत्‍मतृप्‍ती
सर्वाभूती देव अनुभूती ।।५।।
येता जाता कृष्‍ण प्रेमाने म्‍हणावे
ओलावा ज्ञानात जाणवेल ।।६।।
Saturday, October 1, 2011
अध्याय १२ : भक्तियोग
अध्याय १२ : भक्तियोग
सगुण निर्गुण दोन्‍ही विलक्षण
भक्‍ती करावया मूर्ती हवी ।।१।।
हातून घडते जे जे दैवी काही
तेही समजावे कृपा त्‍याची ।।२।।
गोविंद गोविंद अमृतसागर
नाम आळवीता होते सुख ।।३।।
पार्थसारथी जो आपलाही तोच
जीवनाची सूत्रे त्‍याला द्यावी ।।४।।
भक्‍तीत भिजावे हरिगुण गावे
वाट पुढचीही तोच दावी ।।५।।
कथेचे श्रवण नामाचे कीर्तन
सोऽहंचे भजन अनुभवा ।।६।।
Friday, September 30, 2011
अध्याय ११ : विश्‍वरुपदर्शनयोग
अध्याय ११ : विश्‍वरुपदर्शनयोग
विश्‍वरुप पाहू ओढ लागलीसे
योग्‍यता आहे का पहा तूच ।।१।।
माधवाने दिली तया तैसी दृष्‍टी
विश्‍वरुप तया दाखवीले ।।२।।
आरंभी देखणे नंतर भयाण
पाहता पार्थाला फुटे घाम ।।३।।
राजस सुंदर साकार लोभस
मुकुंदच बरा सौम्‍य हो गा ।।४।।
आत बाहेरही सगळे व्‍यापून
उरला अनंत कळो आले ।।५।।
जन्‍म वर्धापन मरण श्रीहरि
देहभाव सारा लुप्‍त झाला ।।६।।
Thursday, September 29, 2011
अध्याय १० : विभूति योग
अध्याय १० - विभूतियोग
करी गीतापाठ संस्कृत प्राकृत
अंतरी पहाट होईल बा
ऒळखावे कसे भगवंता तुला
विभूती त्या तुझ्या सांग काही
मला भेटावेसे वाटते तुजला
तुझ्या अंतरात मीच वसे
उदात्त उन्नत विशाल जे आहे
हिमलयी तसा सागरात
मर्यादा देहाच्या ओलांडून पार्था
सगुणी निर्गुणी मीच असे
सर्वात्मक व्हावे प्रत्येका साधते
ध्यास ऐसा लागे तेथे मीच
Wednesday, September 28, 2011
अध्याय ९ : राजविद्याराजगुह्ययोग
अध्याय ९ : राजविद्याराजगुह्ययोग
आसक्‍ती फलाची नसे ज्‍या मानवा
तो तर असतो सदा मुक्‍त ।।१।।
माझे जे जे भक्‍त भक्‍तीने भेटती
त्‍यांना आलिंगाया चार हात ।।२।।
भावाचा भुकेला नित्‍य भगवंत
देह जरी दोन एकरूप ।।३।।
आदि मध्‍य अंत सर्व मीच पार्था
तुझ्याशी वियोग कधी नाही ।।४।।
योगक्षेम तुझा चालवीन सदा
निर्धारे चालव अभ्‍यासाला ।।५।।
सागरी मिसळे सरिता सदाची
तुझे लया गेले पाप पुण्‍य ।।६।।
माझे तुझे मन जाणे एकपण
राजविद्यानावे राजगुह्य ।।७।।
Tuesday, September 27, 2011
अध्याय ८ : अक्षरब्रह्मयोग
अध्याय ८ : अक्षरब्रह्मयोग
अंतकाळ साधे तया साधकाला
स्‍मरूनी मजला युद्ध करी ।।१।।
वेदना होऊ दे आठव हरीला
मी तो देह नाही भाव ठेव ।।२।।
ज्ञान आणि भक्‍ती दोन्‍ही सामावले
खुबी स्‍मरणात असो द्यावी ।।३।।
ज्‍याचे त्‍याला देणे सोपे हे गणित
नाम ओठी यावे एकाक्षरी ।।४।।
ॐकार स्‍वरूप सद्गुरु समर्थ
पाठीशी सदैव आहे उभा ।।५।।
वासना सरावी हीच उपासना
सुखाने विलीन ब्रह्मी व्हावे ।।६।।
Monday, September 26, 2011
अध्याय ७ : ज्ञानविज्ञान योग
अध्याय ७ : ज्ञानविज्ञान योग
ज्ञानविज्ञानही सांगतो तुजला
ध्‍यान देऊनीया ऐकशील ।।१।।
प्रकृतीची फोड विज्ञानविषय
ज्ञान हे निखळ आत्‍मज्ञान ।।२।।
माझ्याविना काही दुजे असे नाही
तुझा आणि माझा एकपणा ।।३।।
सृष्‍टी आविष्‍कार माझाचि तो आहे
सर्वात मी आणि मीच सर्व ।।४।।
सर्व काळी स्‍मर मजला अर्जुना
ॐकार ही खूण नादचित्र ।।५।।
स्‍वरुपानंदांनी कृपा केली थोर
गीतेत आकंठ बुडवले ।।६।।
Sunday, September 25, 2011
अध्याय ६ : आत्‍मसंयम योग
अध्याय ६ : आत्‍मसंयम योग
आपला उद्धार आपण करीन
बाळगा हिंमत आरंभाला ।।१।।
आत्‍मविश्‍वासाने चाले व्‍यवहार
वाढवा योग्‍यता आपलीच ।।२।।
मनास वळवा नामाला बसवा
आतला आनंद दावा त्‍याला ।।३।।
एकाग्रता साधे त्‍याला काय बाधे
श्‍वसनाचे नाते मनापाशी ।।४।।
आपण आपले दोष न्‍याहाळावे
नित्‍याचा विकास अनुभवा ।।५।।
आठव हरीचा हेच महापुण्‍य
विसर हरीचा महापाप ।।६।।
जनातही ध्‍यान साधे ज्‍या मानवा
प्रसन्‍न सुशांत कळो येत ।।७।।
Saturday, September 24, 2011
अध्याय ५ : कर्मसंन्‍यास योग
अध्याय ५ : कर्मसंन्‍यास योग
कर्मयोग योग्‍य अर्जुन तुजला
भिक्षेच्‍या आहारी जाऊ नको ।।१।।
तुझा जो स्‍वभाव लढाया लावेल
चापबाण धर युद्ध करी ।।२।।
सोडता अहंता गोड होई कर्म
कर्मच सु-मन करीतसे ।।३।।
कर्मात रंगता लाभे मन:शांती
फळाची आसक्‍ती सुटतसे ।।४।।
कर्म हाच योग हरीशी मिळाया
ज्ञान कर्मातून मिळतसे ।।५।।
ध्‍यान साधावया सांगे भगवंत
सारी सरे खंत मनातली ।।६।।
Friday, September 23, 2011
अध्याय ४ : कर्मब्रह्मार्पण योग
अध्याय ४ : कर्मब्रह्मार्पण योग
आपणच जेंव्‍हा अर्जुन बनतो
अंतरात कृष्‍ण प्रवेशतो ।।१।।
अधर्माची चीड धर्माची ती चाड
अन्‍याय मुळीच सहवेना ।।२।।
संतांचे रक्षण दुष्‍टांचे मर्दन
धर्मसंस्‍थापन कृष्‍ण करी ।।३।।
हरि एक कर्ता फलाचा तो भोक्‍ता
ज्‍याचे त्‍याला देता धन्‍य वाटे ।।४।।
कोणी आर्येमध्‍ये कोणी ते ओवीत
गीतेचा भावार्थ सांगू पाहे ।।५।।
हरि धरी हात लिहवून घेत
गीता अभंगात रामा वाटे ।।६।।
Thursday, September 22, 2011
अध्याय ३ : कर्मयोग
अध्याय ३ : कर्मयोग
करावे कर्तव्‍य आज्ञा देवाजीची
पाळावी भावाने प्रेमानेही ।।१।।
कर्मे करताना व्हावे समरस
भान हरपते समाधि ती ।।२।।
तनाचा आळस मनाचा तो सोस
झटकता झणी यज्ञ घडे ।।३।।
कर्मानेच योग घडतो हरीशी
भक्‍ताचे कल्‍याण करी गुरु ।।४।।
कर्मातून ज्ञान मी तो देह नाही
अंतरंगी पहा दिव्‍यज्‍योत ।।५।।
नंदादीप हाच तेवता राहू दे
विश्‍वहितकर विश्‍वंभर ।।६।।
Wednesday, September 21, 2011
अध्याय २ : सांख्‍ययोग
अध्याय २ : सांख्‍ययोग
देह नाशिवंत आत्‍मा तो शाश्‍वत
ज्ञानी जाणतात सारासार ।।१।।
करावा विवेक ज्‍याने त्‍याने येथे
कोण राही येथे कायमचे ।।२।।
देह हे साधन साध्‍य भगवंत
खरा भक्‍त भजे आत्‍मारामा ।।३।।
विवेक बनवी मनाला सुशांत
तोल तो मनाचा सांभाळतो ।।४।।
अलिप्‍त राहून करावीत कर्मे
कोशल्‍य कर्मात हाच योग ।।५।।
सहज समाधि सापडते धन
अभ्‍यासाला नित्‍य चालू ठेव ।।६।।
Tuesday, September 20, 2011
अभंगात गीता
माझ्या वडीलांना म्हणजे श्री श्रीराम बाळकृष्‍ण आठवले यांना नुकतीच गीता अभंगात सुचली. आजपासून रोज एक अध्याय या ब्‍लॉगवर देत आहे
अभंगात गीता रचावीशी वाटे
द्यावे वरदान गजानना ।।१।।
अनुसंधानाने असाध्‍य ते साधे
सांगे स्‍वानुभवे तुकाराम ।।२।।
माझे मनपण जावे विलयाला
ठेवितो श्रीराम पदी माथा ।।३।।
सद्गुरु धावला स्‍वामिराया माझा
पुरवितो स्‍फु‍र्ती कानी आले ।।४।।
अध्याय १ : अर्जुनविषादयोग
लढावे की जावे काहीच कळेना
पार्थ पछाडला अज्ञानाने ।।१।।
युद्धाचे कर्तव्‍य टाळायाला पाही
कारणे ही नाना पुढे करी ।।२।।
मी न लढणार मारोत मला ते
ऐसे वेड्यापरी बरळला ।।३।।
उभे राहवेना धनु पेलवेना
गळाले तयाचे अवसान ।।४।।
अर्जुनाची ऐशी दशा अहंतेने
मायेचा पडदा डोळ्यावर ।।५।।
सूत्रधार कृष्‍ण याचा खरा अर्थ
मोहपीडिताला कळेचिना ।।६।।
Subscribe to:
Posts (Atom)