Sunday, August 24, 2025

स्वामी माधवनाथांपाशी मागणे

माधवनाथ, माधवनाथ 
सदैव राहो मस्तकि हात!१ 

माधवनाथ, माधवनाथ 
हृदयी अपुल्या स्वरूपनाथ!२

माधवनाथ, माधवनाथ
परमार्थाशी बांधा गाठ!३

माधवनाथ, माधवनाथ 
सुखदुःखांतरि द्यावी साथ!४

माधवनाथ, माधवनाथ  
पोचो कानी माझी साद!५

माधवनाथ, माधवनाथ 
मातृप्रेमे द्या प्रतिसाद!६

माधवनाथ, माधवनाथ
उद्धरिण्या द्या रामा हात!७

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले 
०६.११.१९७४

Sunday, August 17, 2025

रामनाम ना सोडू जोंवर तनि शेवटचा श्वास!

ठेवुनि रामी पूर्ण भरवसा, पाळू कर्तव्यास! 
रामनाम ना सोडू जोंवर तनि शेवटचा श्वास!ध्रु.

पदीं माथा टेकतांना 
उचंबळती भावना
प्राजक्ताची फुले सांगती आम्हापरी तू हास!१

निष्ठा हवि बालक ध्रुवाची 
विष्णुभक्त श्रीप्रल्हादाची
गोपी बनुनी सगळ्या वृत्ती खेळतील का रास?२

बालक असले जरी अवगुणी
माय न ठेवी पान्हा चोरुनि
उदंड राहो रामी निष्ठा व्हावा भ्रांतिनिरास!३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

गोंदवलेकर महाराज यांची प्रवचने मधील प्रवचन क्रमांक २३० (१७ ऑगस्ट) वर आधारित काव्य.

भगवंतावर पूर्ण निष्ठा ठेवून प्रपंचात आपले कर्तव्य केल्यास तुम्हाला केव्हाही दुःख करण्याची वेळ येणार नाही. सगुण भक्तीचा जर काही मोठा फायदा असेल तर, जेव्हा आपण रामाच्या पायावर डोके ठेवतो तेव्हा आपल्या भावना उचंबळून येतात. अशावेळी रामास सांगावे, "रामा! आता तुझ्याशिवाय मला कोणी नाही. मला तू आपलासा करून घे. मी अवगुणी असेन, परंतु माझा अव्हेर करू नकोस, मी तुला शरण आलो आहे".  तुमचा हा विश्वास, ही निष्ठा अशीच कायम ठेवा अगदी शेवटच्या घटकेपर्यंत देवाच्या स्मरणात राहा.  निष्ठेचा परिणाम फार मोठा आहे. भगवंतावर पूर्ण निष्ठा ठेवून प्रपंच करा तो खात्रीने सुखाचा होईल.

Tuesday, August 12, 2025

वासना सोडुनी द्याव्या

वासना सोडुनी द्याव्या, देव बोलेल!
देव बोलेल!ध्रु.

रामासी सतत स्मरावे
रामासी ध्यावे गावे
मग कृपामेघ वर्षेल!१

वासना मीपणा देते
अस्वलापरी नाचविते
जर स्वतःस कुणि विसरेल!२

सृष्टी हे ईश्वरि रूप
अंतरात सौख्य अमूप
स्वानंद कुणी चाखेल!३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

गोंदवलेकर महाराज यांची प्रवचने मधील प्रवचन क्रमांक २२५. (१२ ऑगस्ट) वर आधारित काव्य.

मनातील सर्व वासना सोडून द्याव्या म्हणजे भगवंत बोलू लागतो. वासना कितीही सात्विक असली तरी मीपणा येण्यास ती कारणीभूत होते हे लक्षात ठेवावे. नामाचा विसर नाही पडला म्हणजे स्वतःला विसरता येते. सृष्टी म्हणजे भगवंताच्या आनंदाचे व्यक्त स्वरूप. आपला आनंद आपणच भोगल्याशिवाय आनंदाची मजा नाही. जो फक्त स्वतःलाच आवडतो तो वाईट मनुष्य होय. मनाला रिकामे ठेवले की ते विषयाच्या मागे धावलेच समजा. याकरिता आपले मन नेहमी गुंतवून ठेवावे.

Sunday, August 10, 2025

श्रीरामकथेचे चिंतन करता करता श्रीराम जाहलो गीती गाता चरिता!

श्रीरामकथेचे चिंतन करता करता 
श्रीराम जाहलो गीती गाता चरिता!ध्रु.

'देहात राम' या देहच मंदिर आहे
सद्विचार स्फुरवी तोच अंतरी आहे 
हे जीवन गमले असते सत्याकरता!१

इंद्रिये जिंकता व्याकुळ दशरथ होतो
'श्रीराम हवा मज' माश्यासम तडफडतो 
अनुताप करी मज पावन बघता बघता!२

मज नाम अनावर नकळत कितिदा होते 
मन पवनासंगे गगना जाउन मिळते
श्रीराम चालवी भक्तिपथावर आता!३

धनकनककामिनी कांचनमृग हे सारे
'भुलु नको व्यर्थ रे' सावध करती सारे 
दक्षता अशी ही हवीच शीला करता!४

कर्तृत्व न अपुले श्रेय सर्व रामाचे 
ते उदात्त सुंदर वर्तन त्या भरताचे
श्रीरामपादुका नयनी झरवित सरिता!५

जे ज्याचे त्याला देता लाभे शांती-
जो विरक्त आतुन त्याची उमले भक्ती
शबरी हो ऋषि जणु बोरे रामा देता!६

तो रावण टपला सत्त्व हरण करण्याला 
मी हवे शिकाया सीमांना जपण्याला
बिंबतात तत्त्वे श्रीरामायण जगता!७

कर्तव्य कर्म ते लक्ष लावूनी करणे
मग अमन मनाचे सौमित्रासम होणे
श्रीरामानुज आदर्शच सेवेकरिता!८

षड्‌विकार शत्रू, त्यांचे दमन करावे
शत्रुघ्न तसा मी - मजला बनता यावे
असुनीहि नसावे उत्सुक शिकण्याकरता!९ 

जे कठोर ते कर्तव्यच जीवन असते
ते चुकारपण तर निश्चित मृत्यू असते
भक्ताचे जीवन मजला येवो जगता!१०

या मातृभूमिवर शतदा प्रेम करावे
सोन्याची लंका असो न मोहित व्हावे
मातीशी इथल्या अतूट नाते जुळता! ११

श्रीरामायण हे कितिदा गावे ध्यावे
नित नवेच मजला आकर्षण वाटावे
ते शिकवी जगण्या जीवनातली गीता!१२ 

तुज काय व्हायचे ठरव मानवा आधी
भवितव्य दिव्य मग तुझ्याच आहे हाती 
श्रीयत्नदेव मज खुणवी यत्नाकरता!१३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
०१.०४.१९९०