Tuesday, April 27, 2021

हनुमंता हो बलवंता..


हनुमंता हो बलवंता
बलवंता हो धीमंता!ध्रु. 

आम्ही वीरगडी
स्मरु घडी घडी
मार्ग दाखवा हनुमंता!१

भक्ताग्रणी तुम्ही
रमला रामी
शक्तियुक्ति द्या श्रीमंता!२

बळ मिळवू हो
गुण मिळवू हो
वर द्यावा हो हनुमंता!३

रघुनाथ विभु
तो एक प्रभु
वंदन घ्या हो पवनसुता!४

घर असो नसो
मनि राम वसो
दास्यभाव द्या हनुमंता!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
(रामदास स्वामींच्या चरित्रावर आधारित काव्यातील एक काव्य)

शिष्य गेला पुढे


शिवरायांनी देह ठेवल्‍याचे कळले आणि समर्थ उदास उदास झाले.  पैलतीर त्‍यांनाही दिसू लागले.  काय खंत होती त्‍यांच्‍या मनामधली.


गुरूस सोडुन अर्ध्यावरती
शिष्य गेला पुढे!ध्रु.

सूर्य उगवता मावळणारा
क्षणभंगुर तर जगी पसारा
कीर्तिध्वज परि शिवरायाचा
वरती वरती चढे!१

श्रींची इच्छा उपाय नाही
शोक आवरी चित्ता पाही
जगी जगावे कवणासाठी
हेच पडे साकडे!२

ऐसा भूपति होणे नाही
दिसणे नाही, श्रवणे नाही
"वाढवि राजा" असे प्रार्थिता 
ऐसे कैसे घडे?३

उपदेशाते कोण आचरिल?
पराक्रमे राज्यास वाढविल
अस्ताचलि रवि निघता का
ही किरणशलाका अडे?४

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

Wednesday, April 21, 2021

पाळणा घरामधे हाले..

श्रीरामाच्‍या जन्‍मतिथीला कौतुक अवतरले
राम जन्‍मला मंदिरात अन भक्‍त घरा आले
पाळणा घरामधे हाले! ध्रु.
 
श्रीरामाचा जयजयकार
दुमदुमला सारा प्राकार
भक्तिभावना हर्षभराने स्‍वैर उधळते फुले! १
 
सूर्यदेव हा प्रसन्‍न झाला
अपुल्‍या भक्‍ता प्रसाद दिधला
कृतज्ञतेने नारायण हे नाम मुला लाभले! २
 
टाळ घुळघुळे मृदंग घुमतो
अश्रू नयनी गळा दाटतो
आंदुळता मंदिरि रामालामाय मुला आंदुळे! ३
 
कृतार्थ झाली राणूबाई
कृतार्थ माता धन्‍य पिताही
दोन बालके घरी रांगता गोकुळ घर गमले! ४
 
प्रभुसेवा ही फळास आली
उपासना परि सतत चालली
नारायण बाळाते बघता धाम स्‍वर्ग जाहले! ५
 
रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

Wednesday, April 14, 2021

प्रार्थना



श्रीरामा कर करुणा दासाला धाव पाव लवलाही
नाम सदाचे कंठी राहो ऐसे सुखे करी आई !१

श्रीरामा दे श्रद्धा कर्तव्याचे असो सदा भान
सहकार मंत्र मोठा, बाणो अंगी असेच दे ज्ञान!२

श्रीरामा तुज शरण आलो द्यावी पदी मला जागा
आशीर्वच दे इतका एकत्वाचा तुटेल ना धागा!३

श्रीरामा दे अभया संशय सगळा विरोनिया जावा
मी नच शत्रु कुणाचा ओलावा तू मनात आणावा!४

श्रीरामा तू वचने करुणेची या मुखातुनी वदवी
ज्यातुन मिळे दिलासा ऐसे काही कराकडुन लिहवी!५

श्रीरामा कर किमया ओघे येई करात जे काम
एक अपूर्व सुसंधी दर्शन देवो तिच्यातुनी राम!६

श्रीरामा तुज स्मरता घालव सारी विवंचना माझी
तू नित माझ्यापाशी सांभाळाया प्रभो रहा राजी!७

श्रीरामा दे प्रेमा बसवी नेमे मनास ध्यानाला
विनवी हेच दयाळा जागव जागव असाच जिव्हाळा!८

श्रीरामा दे दृष्टी बघण्या सृष्टी तुझ्यात रमलेली
येवो निशिदिनि कानी माझ्या सुरेल हरिमुरली!९

श्रीरामा तव मुद्रा सुभगा हसरी तशीच दे मजला
समता शांति मनाची न ढळे, न ढळे असे करी मजला!१०

श्रीरामा तव चरिता आळविता हो मनास आल्हाद
रमवी रामकथा जी अनुपम आहे तिचाच आस्वाद!११

श्रीरामा धर हाता चालव चालव सवेच तू मजला
असशी पुढती मागे अंतरि ऐसे कळो  वळो मजला!१२

श्रीरामा चैतन्या आत्मारामा इथे तिथे पाहू
घेता नाम तुझे, सुख मुक्तीचे पदोपदी लाहू!१३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

Sunday, April 11, 2021

गीतापंचामृत

 
पुन्हा पुन्हा वाचावी गीता
ती सोपी होते
भक्ति मिसळली कर्मामध्ये
द्वैत लया जाते!१

योगेश्वर हृदयात राहतो
रथास चालवितो
क्षणाक्षणाला पार्थच लढतो
धर्मराज्य आणतो!२

ओघे आले कर्म करावे
वेगळा न धर्म
कृष्णच  कर्ता कृष्ण करविता
ही बैठक ठाम!३

लेपच नाही पाप कोठले
मन हलके झाले
गीता गाता गाता गंगा
धन्य धन्य वाटले!४

घरोघरी पोचावी गीता
हा घ्यावा ध्यास
आधि व्याधी निघून गेल्या
प्रत्यय हमखास!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
१३.०८.२००४

Sunday, April 4, 2021

रामदास धन्य तो....

रामदास धन्य तो!
रामदास धन्य तो! ध्रु.

सत्यशोध ध्यास हा
अन्य ना जया स्पृहा
रामनाम गर्जतो ! १

देश एक देव हो
दास्यभाव धर्म हो
दक्ष नित्य राहतो ! २

शुद्ध प्रेम अंतरी
कीर्ति ही दिगंतरी
कृतीत तत्त्व आणतो ! ३

आत्मतृप्त हा सदा
भक्तियुक्त हा सदा
जनात राम पाहतो ! ४

देहभाव लोपला
आत्मभाव जागला
विनम्र भाव शोभतो ! ५

दंभ ना शिवे जया
लोभ ना शिवे जया
शीलचंद्र हासतो ! ६

सुभाष हा सुधीर हा
सुशांत हा सुकांत हा
रामभक्त धन्य तो ! ७

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
८.९.१९७९

मनास उजळा हो ..

सज्जनगडचे रामदास गुरु
मनास उजळा हो! ध्रु 

मना थोपटा
धरवा नेटा
द्या पदि थारा हो ! १

नामी रमवा 
राम भेटवा
विषया विटवा हो ! २

मन हे मंदिर
आत्मा ईश्वर 
दर्शन घडवा हो ! ३

देह नसे मी!
तो मी! तो मी!
पूर्ण बिंबवा हो ! ४

मनपण विरु दे
राम कळू दे
आत्मबोध द्या हो ! ५

ओळख पटु दे
दुजे न दिसु दे
मुळास भिडवा हो ! ६

यत्ना द्या बळ
बनवा निर्मळ
सन्मार्गी न्या हो ! ७

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
२६.९.१९७८

Friday, April 2, 2021

एकोबा ठरला विजयी वीर निमिषात..

जनार्दन स्वामी ध्यानात दंग झाले होते. एवढ्यात देवगिरीच्या किल्ल्यावर शत्रूकडून जोरदार हल्ला झाला. तेव्हा एकनाथांनी मोठ्या शौर्याने ते आक्रमण मोडून काढले व अत्यंत निरहंकारीपणाने गुरुसेवा केली.
त्या शौर्याची ही गाथा
---------------------------------------------------------------------


परचक्र पातले अवचित किल्ल्यावरती
गुरु मग्न तेधवा समाधीमधी असती
डगमगला नाही परि सिंहाचा छावा
त्यापुढे क्षुद्र हो वनहत्ती मेळावा...
हातात घेउनी खड्ग लढे जोसात
एकोबा ठरला विजयी वीर निमिषात!

अवसान केवढे, झेप तयाची मोठी
संहारक शस्त्रे निष्प्रभ ठरली पुढती
गुरुकार्य करावे हेच बालका ठावे
निज पराक्रमाने गानिमांते निपटावे
क्षात्रत्च उतरले कुठून अंगागात..
एकोबा ठरला विजयी वीर निमिषात!

ही स्फूर्ति लाभली गुरूपासुनी मजला
पुण्येच तयाच्या कुणि न वधाया धजला
चैतन्य ईश्वरी सकलांते नाचविते
इच्छेविण त्याच्या पान मुळी ना हलते
नम्रता शोभावी नरा गुणाधिक्यात..
एकोबा ठरला विजयी वीर निमिषात!

जे आपण केले गर्व न त्याचा मिरवी
गुरुस्नेह-पताका निष्ठेने तो उभवी 
ही अनासक्ति लाजवी खचित कमलाला
गुरुभक्ति तोषवी हृदयीच्या श्रीहरिला
ऐसा न लाभणे शिष्य लाख शिष्यात...
एकोबा ठरला अद्वितीय निमिषात!

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
ऑक्टोबर १९७२
केरवा (चाल पोवाड्याची)

नाथ जरी निघुनी गेला..

एक थोर प्रापंचिक संत एकनाथ!
त्यांची कीर्तने, प्रवचने, निरूपण यांनी त्यांची कीर्ती वाढत राहिली. लोकांना सुलभ रीतीने परमार्थाचा बोध ते देत राहिले.
शके १५२१ फाल्गुन वद्य ६ नाथांनी समाधी घेतली.
भक्त गहिवरून म्हणतात - 

नाथ जरी निघुनी गेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेेला
कीर्ति राहिली! अपुली कीर्ति राहिली!

दिनांचे नाथ
अनाथांचे तात
विश्र्वमय झाला आपण नाथ माउली!

सर्वदा संतुष्ट
विषयी विरक्त
गोरगरीबांवर धरली स्नेह सावली!

गोदेचे लेकरू
प्रेम अनिवारू
गोदाई गातच गाणी मंद चालली!

प्रभो एकनाथा
संत एकनाथा
दयासिंधु गौरव गाथा जनी रंगली!

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
ऑक्टोबर १९७२