Thursday, December 12, 2024

देवा असशी जरि निर्गुण पूजू सगुण खरे मानुन!

देवा असशी जरि निर्गुण 
पूजू सगुण खरे मानुन! ध्रु.

अनंतरूपे तुझी द‌याळा
भावभक्तिच्या वाहू माळा 
प्रेमे करू गुणसंकीर्तन ! १
प्रेमे करू नामकीर्तन!

सगुणोपासनि विसरु स्वतःला
देव जाणवे अंतरि भरला
ऐसे घडो आत्मदर्शन!२ 

तू कर्ता हा बोध ठसावा 
तू मी एकच अनुभव यावा
वंदितो तुझे विमलचरण!३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले 

गोंदवलेकर महाराज यांची प्रवचने मधील प्रवचन क्रमांक ३३२ (२७ नोव्हेंबर) वर आधारित काव्य.

निर्गुण हे आपले साध्य असले तरी आज आपल्याला सगुणच खरे मानून त्याची संगती केली पाहिजे. निर्गुणाशिवाय सगुण खरे नाही ही गोष्ट खरी पण सगुण खरे धरून चालल्याशिवाय निर्गुणापर्यंत पोहोचता येणार नाही हेही तितकेच खरे. म्हणून सगुणोपासनेत स्वतःचा विसर पडला की एकीकडे मी नाहीसा होतो आणि दुसरीकडे देव नाहीसा होतो व शेवटी परमात्मा शिल्लक राहतो. म्हणूनच आपण निर्गुणाची ओळख करून सगुणात राहावे.  देव नाही असे म्हणणाऱ्यांना सुद्धा त्या स्वरूपाचे काहीतरी आहे ही जाणीव असतेच; फक्त तो त्याला निरनिराळी नावे देतो. निसर्ग, शक्ती, सत्ता अशी नावे देऊन तो त्यांचे अस्तित्व मान्य करतो, पण देव नाही असे म्हणतो. जे आहे असे त्याला वाटते तोच देव समजावा. खरोखर मनुष्याला जितके येते तितके लिहिता येत नाही, जितके लिहिलेले असते तितके वाचणाऱ्याला समजत नाही; त्याला जितके समजलेले असते तितके सांगता येत नाही; आणि ऐकणाऱ्याला, तो जितके सांगतो तितके कळत नाही. म्हणून वस्तूचे वर्णन स्वतः अनुभव घेऊनच समजावे. भूतकाळ आणि भविष्यकाळ हे जर आपल्या हातात नाहीत, तर वर्तमानकाळ तरी आपल्या हातात कसा असेल? म्हणून परमात्मा करत आहे असे समजून आपण आजचे कर्तव्य करीत राहावे.

No comments:

Post a Comment