मी झटताहे दुसऱ्यासाठी, नको नको (न धरी हा) अभिमान!
सेवा घडते भगवंताची मानत भक्त सुजाण!ध्रु.
सेवा घडते भगवंताची मानत भक्त सुजाण!ध्रु.
कुणी न दुसरा ध्यानी घ्यावे
सर्वांतरि रामास पहावे -
नामी रमता गळे "मीपणा" मन हो शांति ठिकाण!१
सेवेची नित संधी घ्यावी
भक्तिपर्वणी ती समजावी
बहुवेषे भगवंत विनटला इकडे द्यावे ध्यान!२
तव सेवेचा लाभ दिलासी
कृपा करुनि आपणिले मजसी
अशीच सेवा घडवी पुढती हे राखावे भान!३
रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
गोंदवलेकर महाराज यांची प्रवचने मधील प्रवचन क्रमांक १४८ (२७ मे) वर आधारित काव्य.
प्रत्येक मनुष्याला परोपकाराची बुद्धी असणे अत्यंत जरूर आहे. परोपकाराची बुद्धी व प्रयत्न असणे जरूर आहे परंतु परोपकार म्हणजे काय, व त्याचा दुष्परिणाम न होऊ देता तो कसा करता येईल हे पाहणे आवश्यक आहे. भगवंताची सेवा या भावनेने दुसऱ्याकरिता केलेली मेहनत याला परोपकार म्हणता येईल व त्यापासून नुकसान होण्याची भीती नाही. परंतु हे वाटते तितके सोपे नाही. कारण मनुष्याची सहज प्रवृत्ती अशी की, थोडेसे काही आपल्या हातून झाले की ते मी केले, मी असा चांगला आहे, अशातऱ्हेचा विचार येऊन अभिमानाला बळी पडावे व यासाठीच परोपकार न झालेला बरा असे म्हणावे लागते. सबब ज्या ज्या वेळी दुसऱ्याकरिता काही करण्याची संधी मिळेल त्या त्यावेळी तिचा फायदा घेऊन मनाला अशी शिकवण द्यावी की "देवा, तुझ्या सेवेचा लाभ मला दिलास ही माझ्यावर कृपा झाली, व अशीच कृपा ठेवून आणखी सेवा करून घे." ही विचारसरणी जागृत राहिली तरच परोपकाराचे फंदात पडावे. मनाच्या या ठेवणीमुळेच जर आपल्या हातून दुसऱ्याचे कधीकाळी एखादे काम होण्याचा योग आला, तर मी दुसऱ्याचे काम केले ही जाणीव होऊन अहंकार झपाट्याने वाढू लागतो. म्हणून परोपकाराच्या बाबतीत अत्यंत सावध राहण्याची सूचना सर्व संतांनी दिली आहे. नामात राहिले म्हणजे अहंकार नाहीसा होऊन सावधनात सावधानता येते व चित्त शांत होते.
No comments:
Post a Comment