Sunday, November 15, 2015

आचार्य विनोबा भावे

१५ नोव्हेंबर हा आचार्य विनोबा भावे यांचा निर्वाण दिन त्यांना तरुण भारत मध्ये १९८४ साली श्रीराम बाळकृष्ण आठवले यांनी वाहिलेली ही सुभाषित रुपी श्रद्धांजली..


गीतानुवादः सरलः सुबोध:
कारागृहे ज्ञानदानं प्रवृत्तम् ।
सर्वोदये केन्द्रितचित्तवृत्तिः
भूदानयज्ञो ’भावे’ प्रयोगः ॥

अर्थ :
गीताई हा अत्यंत सुबोध असा गीतेचा समश्लोकी अनुवाद, कारागृहात केलेली गीता प्रवचने, सर्वोदयावर केंद्रित केलेले मन आणि भूदान यज्ञाची कल्पना हे सर्व जनसेवाकार्यातला एक ’भावे’ प्रयोगच म्हणायचा.  

Sunday, November 1, 2015

"नारायण नारायण" मंत्र जपावा......






"नारायण नारायण" मंत्र जपावा 
मुक्तीचा मंत्र हाच ओठी असावा । धृ 

नारायण नारायण जपत राहावे 
विश्वच हे भक्ताला हरिमय व्हावे 
नारायण नाम हाच परम विसावा । 

द्वेषाला द्वेषच फळ प्रेमाला प्रेम 
आत्म्याच्या चिंतनास नामगान नेम 
भजने नर नारायण सहज घडावा । 

सत्याचा आग्रह हा निर्भय बनवी 
देहाचा देहपणा निमिषि लोपवी 
नारायण नामाचा छंद जडावा । 

नामी या बळ प्रचंड दिव्य  औषधी 
ती घेता काय करत आधिव्याधी 
प्रल्हादहि सकळांचा बंधु बनावा । 

द्रव्याचे सत्तेचे मद्य कशाला ? 
नामी जो बुडलेला तो तर तरला 
'मी विष्णु' अनुभव हा सहज मिळावा । 

# श्री सद्गुरु नारायण महाराज, बेट केडगाव

Thursday, October 22, 2015

भूपाळी - प्रभात झाली स्वरूपनाथा या हो मम अंतरी



भूपाळी - प्रभात झाली स्वरूपनाथा या हो मम अंतरी

अल्बम : अण्णांची गाणी
रचयिता: श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
गायक : श्री चारुदत्त आफळे
ध्वनीमुद्रण : साउंड व्हिजन स्टुडीओ, पुणे

प्रभात झाली स्वरूपनाथा या हो मम अंतरी
सोऽहं घोषचि घुमत रहावा मानस गाभारी ॥ ध्रु.

माझे माझे लोप पावु दे तुझे तुझे उगवु दे
कोण असे मी? तो मी, तो मी सहजपणे कळु दे
प्रसन्नतेची प्रभा सदोदित झळको वदनावरी
सोऽहं घोषची घुमत रहावा मानसगाभारी ।१

दृष्टि निवळु दे तिमिर जाऊ दे आशीर्वाद हवा
अभ्यासाचा या भजनाचा छंद जडु दे जिवा
सुमने सु-मने अर्पण व्हावी कृपा करा सत्वरी
सोऽहं घोषची घुमत रहावा मानसगाभारी ।२

रामकृष्ण तुम्ही, रामतीर्थ तुम्ही, तुम्ही ज्ञानदेव
करुणाकर तुम्ही, कृपावंत तुम्ही, तुम्ही वासुदेव
हरिमय होउन अम्हां जाणवो हरिमय नरनारी 
सोऽहं घोषची घुमत रहावा मानसगाभारी ।३

उदात्त उन्नत पावन मंगल जीवन हे व्हावे
सोऽहं सोऽहं म्हणता म्हणता ममत्व संपावे
सोऽहं फुंकर भरा बनू द्या या देहा बासरी
सोऽहं घोषची घुमत रहावा मानसगाभारी ।४

जवळ घेउनी शिकवा गीता ओढ अशी लागली
घास सानुले करुनी भरवा आम्हा गुरुमाउली
राम कृष्ण हरि राम कृष्ण हरि जपो सदा वैखरी
सोऽहं घोषची घुमत रहावा मानसगाभारी ।५

द्वंद्व न उरले दु:ख संपले अनुभव हा यावा
तिमिर मावळे गगन उजळले जाणवु दे गारवा
चित्ती वचनी कृतीत यावी सहज सुधा माधुरी
सोऽहं घोषची घुमत रहावा मानसगाभारी ।६

स्वागत करतो सद्गुरुराया उमलो जीवनि उषा
कृपाप्रसादे स्वामी अपुल्या शमु दे सगळी तृषा
भक्तवृंद हा प्रसन्न वदने विनम्र वंदन करी
सोऽहं घोषची घुमत रहावा मानसगाभारी ।७

प्रभात झाली स्वरूपनाथा या हो मम अंतरी
सोऽहं घोषची घुमत रहावा मानसगाभारी ।



Sunday, October 4, 2015

आरती गाऊ आरती गाऊ मंगलमूर्तीची - "गीत गणेशायन"

आरती गाऊ आरती गाऊ मंगलमूर्तीची -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

आरती गाऊआरती गाऊ मंगलमूर्तीची ।।ध्रु।।
तो सुखकर्ता,
तो दुखहर्ता
गजाननासी स्‍मरता वार्ता नुरेच विघ्‍नाची ।।१।।
हा लंबोदर
हा पीतांबर
सुवर्णसिंहासनी शोभली स्‍वारी ही श्रींची ।।२।।
शुंडा हलवी,
वेधुच लावी
वरदहस्‍त पाहता न पुरते घणि या नयनांची ।।३।।
गिरिजात्‍मज हा
शिवनंदन हा
भालचंद्र हा मने जिंकितो अवघ्‍या भक्‍तांची ।।४।।
ब्रह्मरसाचा -
मोदक साचा
झळाळती किति रत्‍ने यांच्‍या सुवर्णमुकुटाची ।।५ ।।
गणेश गावा,
गणेश घ्‍यावा
झांज झणझणे झडे चौघडा झुंबड भक्‍तांची ।।६।।
श्री गजानन
जय गजानन
श्रीरामासी गोडी लागे याच गजराची ।।७।।

निरोप दे मज निरोप दे - "गीत गणेशायन"

निरोप दे मज निरोप दे -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

माझ्यावर असेच प्रेम ठेवा. विनायकाने नगरवासियांना त्यांचा निरोप घेताना हात जोडून असे म्हटले होते. नगरवासियांना विरह असह्यच होणार होता. नाही तरी निरोपाचे क्षण अवघडच असतात. काशीराज विनायकासह कश्यपांकडे आला. अदितीला क्षणभरही राहवले नाही ती धावतच पुढे आली आणि मुलाला दृढ आलिंगन दिले. सर्व इतिहास कानी आला. आईनं बाळाची दृष्ट काढली. विनायकाने मातापित्यांशीही निरोपाचीच गोष्ट काढली. लग्न, प्रपंच कसल्याच उपाधीमध्ये हा महापुरुष अडकला नाही. आपल्या माय तातांना उद्देशून विनायक म्हणाला -

निजधामाला जाऊ दे
निरोप दे! निरोप दे!ध्रु. 

कार्य येथले आता संपले
कार्यक्रम ते शेष न उरले
परतू दे, परतू दे!१

स्वराज्य व्हावे ध्यास तुम्हाला
स्वराज्य आले अनुभव आला
निरोप दे! निरोप दे!२

तप केलेसी उदरी आलो
वात्सल्ये न्हाऊनि निघालो
परतू दे, परतू दे!३

मातृभूमिचे शत्रू मारले
तुझिया पुत्रा स्वतंत्र केले
निरोप दे! निरोप दे!४

राज्यव्यवस्था आखुन दिधली
शांति रहाया आली आली
परतू दे, परतू दे!५ 


येतो निरोप द्या आता - "गीत गणेशायन"

येतो निरोप द्या आता -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

नरांतक नि देवांतक दोघाही महाभयंकर दैत्यांचा अंत झाला. पृथ्वी आणि स्वर्ग येथे कोण आनंद झाला. 

आर्यवर्तात परत अखंड गणराज्याची स्थापना झाली. काशीराजा हा झाला लोकपाल. सुरुवातीला या राज्यात विनायक आला होता उपाध्याय म्हणून. धर्मशास्त्रवेत्ता म्हणून. आपल्या बुद्धिमत्तेने, सामर्थ्याने तो विघ्नहर्ता झाला. किती दिवस झाले होते आई-वडिलांना सोडून. 

कश्यप आणि अदिती यांना, माय पितरांना भेटायची ओढ लागून राहिली म्हणून निरोप घेताना महोत्कट नगरवासियांना म्हणाला - 

स्मराल तेव्हा सन्निध आहे
का करिता चिंता? 
येतो, निरोप द्या आता!ध्रु. 

तात नि जननी सदनी असती 
केव्हाचे ते वाट पाहती
निघणे याकरता !१

वडिला सुखवा, हीच अपेक्षा
सत्कार्याला कुठल्या कक्षा? 
तनु झिजण्याकरिता!२

मोहाने आडवू नका मज
प्रेमाची हो जाण असे मज
कृतज्ञ याकरिता!३

माझी प्रतिमा घरी लावा हो
भाव आतला भरुनी पाहा हो
कृपा करा आता!४

स्वराज्य आले सुराज्य व्हावे
सुराज्य जगती अजेय व्हावे
जीवन याकरता!५




हे दु:ख कुणाला सांगु कसे - "गीत गणेशायन"

हे दु:ख कुणाला सांगु कसे -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

स्त्रीया न अबला युद्ध करू - "गीत गणेशायन"

स्त्रीया न अबला युद्ध करू -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

यशासारखे यश नाही दुसरे! भारतभूमी स्वतंत्र झाली. आता देवभूमी मुक्त करायची. महत्वाकांक्षा जागी झाली. स्त्रिया काही अबला नाहीत- रणरागिणीच त्या. स्वतंत्रतेचा जयजयकार दिशादिशातून घुमला. नीती बलशाली झाली. अष्टसिद्धी नायिका म्हणून युद्धसज्ज झाल्या. पराक्रमाची शर्थ करू पण विजयश्री खेचून आणूच आणू या भावनेने स्त्रिया नव्हे विनायकाच्या पराक्रमी वीरबाला समरगीत-संग्रामगीत गाऊ लागल्या -

भारतभूमि स्वतंत्र झाली
देवभूमि ही मुक्त करू
स्त्रिया न अबला युद्ध करू! ध्रु.

विनायकासम लाभे नेता
जय स्वतंत्रता जय स्वतंत्रता
एकजुटीने कार्य करू!१

जागृत शक्ती स्फुरवी भक्ती
बलशालिनी जगि आता नीती
अन्यायाला दूर करू!२

आघाडीवर पुढे जायचे
निर्भयतेने झुंजायाचे
सर्वस्वाचा होम करू!३

आम्ही हरलो दुःख नसे ते
जिंकलोच तर श्रेय लाभते
पेच असा निर्माण करू!४

अष्टसिद्धी या साहाय्य करती
अष्टव्यूह रचलेत संप्रती
पराक्रमाची शर्थ करू!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

नरान्तका मूर्खा - "गीत गणेशायन"

नरान्तका मूर्खा -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

नरांतकाने आपला मृत्यूच मागितला. त्याने दिलेले द्वंद्व युद्धाचे आव्हान विनायकाने हसत हसतच स्वीकारले. विनाशकाले विपरीत बुद्धी: म्हणतात ते एकूण खरेच तर! नरांतकाचे सगळे गणितच चुकले. बाहेरच्या मदतीने साम्राज्य टिकणे शक्य नाही हे त्याने जाणलेच नाही. नरांतकाला मृत्युदंड देण्यापूर्वी महोत्कटाने त्याच्या पापांचा पाढा प्रकटपणे वाचला- उरलेसुरले ओढून आणलेले अवसानही गळूनच जावे इतका आवेश विनायकाच्या ओजस्वी भाषणात ओतप्रोत भरला होता.

विपरीत काल आलाss
नरांतका मूर्खा - मूर्खा नरांतका!ध्रु.

तुझे पाप ये तुझ्या शिरावर
भार केवढा या भूमीवर
अंत न दिसतो का?१

परकीयांना धरूनी हाती
सत्तालोलुप सत्ता वरिती
व्यर्थच वटवट का?२

साम्राज्याचा पोकळ पाया
प्राणहीन जणु उरली काया
उगाच धडपड का?३

उन्मादाचे वारे माथी
घात साधशी अपुल्या हाती
दाविशि डौल फुका!४

द्वंद्वयुद्ध? तू मृत्यु इच्छिला
आमंत्रण तू दिलेस काला
शेवट दिसत निका!५

महोत्कटा हे विनायका - "गीत गणेशायन"

महोत्कटा हे विनायका -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

युद्धामध्ये कधी यश येते तर कधी अपयश! पण यशाने हुरळून जाऊ नये, की अपयशाने खचू पण नाते. मन कसं मेरूसारखं अविचल राहायला हवं. अहंभावापेक्षा भक्तिभाव उपयोगी पडतो. कर्ता करविता भगवंत. कर्म त्याचे, मग फळ सुद्धा त्याचे. काशीराज आणि त्याचे अनुयायी यांना महोत्कट विनायकाला आळविण्याचा प्रसंग आला- विनायका तुझ्या चरणी आम्ही लीन झालो आहो.

महोत्कटा हे विनायका
महोत्कटा हे विनायका!ध्रु.

श्रद्धाबल हे तूच दे
स्थैर्य धैर्य तूच दे
विचलित मन हे होत का?१

यश आले हर्ष किती
अपयश ये खेद किती
चंचलता ही छळत फुका!२

हीनदीन झालो जर
तिमिरव्याप्त हे अंबर
नरक असे अन्य का?३

अहंभाव विरव विरव
भक्तिभाव फुलव फुलव
प्रकाश दे तू विनायका!४

नेतृत्वा नाहि तुला
हे अमिता, हे अतुला
वंदितो मी विनायका!५

अजिंक्य अमुचि ध्येयासक्ति, अजिंक्य हा निर्धार, आम्ही सगळे रणझुंजार - "गीत गणेशायन"

अजिंक्य अमुचि ध्येयासक्ति, अजिंक्य हा निर्धार, आम्ही सगळे रणझुंजार
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

नरांतक आणि देवान्तक यांचा वध करण्यासाठीच कश्यपपुत्र म्हणून हा जन्म झालेला.
जसा साद तसा प्रतिसाद.  नवयुवक संघटित झाले.  युवतीही राष्ट्र उभारणीच्या कार्यात मागे थोड्याच राहतील. नरांतका ने  विनायकाच्या घातासाठी कपटाचा आश्रय घेऊन जे जे उपाय केले ते ते सगळे वायाच गेले.

यश हवे असेल तर अनुशासन हवे, ऐक्य हवे, विजिगीषा हवी, निर्धार हवा.  विनायकाच्या अनुयायांजवळ यातील सर्व काही होतेच.  आपण सगळेच रणझुंजार असल्याची ग्वाही देत वीर गर्जले -

अजिंक्य अमुचि ध्येयासक्ति,
अजिंक्य हा निर्धार,
आम्ही सगळे रणझुंजार || धृ ||

जय विनायक, जय विनायक
गर्जन करता प्रभु सहायक
निश्चित जय मिळणार ||१||

नियमित जागी सुसज्ज राहू
शत्रूची तर चाहुल घेऊ
दक्ष तोच जगणार ||२||

अनुशासन हा मंत्र यशाचा
आदर्शच श्री नेतृत्वाचा
रणवाद्ये कथणार ||३||

सुसंघटीतता शक्ति देतसे
शक्ति लाभता युक्ति सुचतसे
जयगाथा लिहिणार ||४||

मातृभूमिची लाज राखणे
तनमनधन सर्वस्व अर्पणे
प्राणपणे लढणार ||५||


Saturday, October 3, 2015

विनायक आला दीना घरी - "गीत गणेशायन"

विनायक आला दीना घरी -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

विनायक! तसे पाहिले तर एक मुनिपुत्र. कश्यपनंदन.  त्याच्या दिव्यत्वाची प्रचिती पदोपदी येत असल्याने कृतज्ञ करही जुळत होते.  लोक त्याची स्तुतिस्तोत्रे गाऊ लागले. असा हा विनायक भोजनाकरिता आपल्या घरी यावा असे कुणाला नाही वाटणार? शुक्ल नावाचा विद्यासंपन्न पण निर्धन माणूस. मनी भक्तिभाव मात्र उत्कट.
निमंत्रणाचा आदर करून विनायक शुक्लाघरी खरंच आला-
अगदी 'देव दीनाघरी धावला.' सर्व धान्याचे पीठ करून त्याची चपाती बनवली आणि भाताची पेज तयार करून ठेवली-नैवेद्य, विश्वदेव करून झाला.
विनायकाने आनंदाने भोजन केले-इकडे तिकडे पळणारी ती पातळ पेज खाण्यास तो भगवान दहा हातांचा झाला. धन्य तो अतिथी, आणि धन्य यजमान.

विनायक आला दीनाघरी!ध्रु.
या सदनाचे मंदिर झाले
भाग्य उजळले, भाग्य उजळले
नयनी अश्रुसरी!१

भावभुकेला श्रीभगवंत
उपकारा नच असतो अंत
प्रसन्नता ये घरी!२

पेजच पुढती जरि केलेली
चवीचवीने तये सेविली
सुकृता न या सरी!३

जीवन चरणी वाहु वाटले
अनुयायी पण हवे वाटले
सार्थक जन्म तरी!४

गौरव येथे अमुचा झाला
कसा विस्मरू सुखद सोहळा
दीपावलि ही खरी!५

विनायकासम लाभे नेता - "गीत गणेशायन"

विनायकासम लाभे नेता -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

राष्ट्रीय अस्मिता जागृत होण्याला नेता हवा विनायकासारखाच! संघशक्ती हेच सत्य. एकटी व्यक्ती काय आणि कितीसे कार्य करू शकणार?
श्रीगणपती हे विद्येचे दैवत. विद्या म्हणजेच जीवनशास्त्र. गणपतीची पूजा नि उत्सव करायचा तो अशी स्फूर्ती लाभण्यासाठीच. पुरुषार्थी, अक्कलवंत आणि निर्मळ जीवन जगावे. समाजाला बरोबर घेऊन राष्ट्रीय जीवनाला तेजस्वी करावे - थोरांसारखे थोडे तरी करावे तेव्हा थोरांची खरी पूजा होते.  करू या तर आता - श्री गणेशाय नमः।

विनायकासम लाभे नेता
जागृत हो राष्ट्रीय अस्मिता!ध्रु.

संघटनेचे सूत्र नवे
आचरिण्याला हवे हवे
संघशक्ति हे सत्यचि आता!१

राष्ट्रासाठी, धर्मासाठी
उतरायाची कठिण कसोटी
निर्धाराने पाय रोविता!२

अजिंक्य आम्ही, निर्भय आम्ही
व्रतस्थ आम्ही, ज्वलंत आम्ही
सिद्ध सर्वदा त्यागाकरिता!३

श्रद्धा पुरवित बल आम्हा
तेज चढतसे पराक्रमा
स्वातंत्र्या उत्सुक असता!४

उद्यम करि तो भाग्याचा
स्वामी सगळ्या हृदयांचा
कविता बनली कृतज्ञता!५

महोत्कट प्रिय ज्याला त्याला - "गीत गणेशायन"


महोत्कट प्रिय ज्याला त्याला -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

दुष्टांचा नाश हे सोपवलेले कार्य महोत्कट नक्कीच पार पाडणार. सर्व विद्या याला अवगत. लोकप्रिय तरी किती! महोत्कट देहाने सुदृढ होता. त्याच्या बुद्धीला उपासनेमुळे चांगली धार चढली होती. तो योगी देखील होता. एकएक गुण आत्मसात करून गुणेशच बनला जसा काही तो. त्याचा आत्मविश्वास काही निराळाच. दीनजनांविषयी त्याला कोण आत्मीयता! जग त्याच्या गुणांची वाखाणणी करू लागलं. काय होतं त्याच्या लोकप्रियतेचं रहस्य? ऐकाच तर ....

महोत्कट प्रिय ज्याला त्याला!ध्रु.
जे वाचावे सहज कळावे
कळले ते स्मरणात रहावे
मुग्ध मित्रमेळा!१

देहे सुदृढ शुद्ध मतीचा
पुतळा गमला कल्पकतेचा
शास्त्रे वश याला!२

ध्यान-समाधी सहजच साधे
विघ्न न कुठले याला बाधे
कर्मि कुशल झाला!३

उपासनेला दृढ चालवतो
बळ मेळवितो गुण जोडे तो
विवेक हा शिकला!४

दीनजनांना हृदयी धरतो
अश्रू पुसतो - दुःख पळवितो
त्राता जगताला!५ 

उपनयन जाहले - "गीत गणेशायन"

उपनयन जाहले -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

पाचवे वर्ष लागले, बाळाचे उपनयन व्हायला हवे, कश्यपांनी महोत्कटाला गायत्रीचा उपदेश केला. मातेने त्याला भिक्षावळ घातली. इंद्राने प्रचिती घेऊनच महोत्कटाला विनायक नाव शोभते अशी संमती दिली. बटूनेच इंद्राला अभय दिले. मुंजीतली भिक्षावळ म्हणून वस्तू तरी कोणत्या मिळाल्या? वाहन मिळाले, शस्त्रे मिळाली, कवच लाभले, शुभाशीर्वाद तर मिळालेच मिळाले! कश्यपनंदनाची मुंज गाजली खरी. ब्राह्म आणि क्षत्रिय तेजाचा पवित्र संगम दिसून आला. ते वर्णन मुळातूनच ऐकण्यासारखे आहे.

उपनयन जाहले, उपनयन जाहले! ध्रु.
विधीने त्या कमळ दिले
वरुणाने पाश दिले
बंध शिकवले!१

गायत्री मंत्र मिळे
निमिषार्धी सर्व कळे
नवल वर्तले!२

सिंह दिला, परशु दिला
दुष्टनाश सोपविला
खचित आगळे!३

शत्रूंचा नाश करी
मोदाने विश्व भरी
हेच प्रार्थिले!४

शस्त्रांची भिक्षावळ
नाचतसे मुंडावळ
लक्ष वेधले!५

महोत्कट नाव तुझे, विनायक नाव तुझे - "गीत गणेशायन"

महोत्कट नाव तुझे, विनायक नाव तुझे -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

महोत्कट नाव तुझे

बालकाबालकाss बालकाsss  
महोत्‍कट नाव तुझे
विनायक नाव दुजे ।। ध्रु ।।
भाल पाहिलेसुचिन्‍ह दिसले
लुकलुकताती इवले डोळे
वंदन घे अमुचे ।। १ ।।
सकल जगाला तारायाला
भूवरती तू असशी आला
पूजन करत तुझे ।। २ ।।
तुझीच आम्‍ही करत प्रार्थना
हाच गाइला तुला पाळणा
पालन कर अमुचे ।। ३ ।।
तुजमध्‍ये आकांक्षा केंद्रित
राष्‍ट्रोद्धारा होई उद्यत
करितो भजन तुझे ।। ४ ।।
बलवंताचे राष्‍ट्र जगतसे
विकीर्ण त्‍यांना कोण पुसतसे
संघच रुप तुझे ।। ५ ।।

भगवंता तू उदरी ये - "गीत गणेशायन"




भगवंता तू उदरी ये -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

हिमालयाच्या परिसरात कश्यप ऋषींचा आश्रम होता. त्यांच्या गुरुकुलात २१०० विद्यार्थी शिकत होते. सारे विद्यार्थी अगदी मुलासारखे वागून वेदविद्या घेत. कश्यपांची पत्नी अदिती. तीही त्या बटुंवर आईसारखेच प्रेम करी. पण तिला स्वतःचा मुलगा हवा होता. तो शहाण्यात शहाणा हवा. कर्तृत्ववान असावा. कुळाचे नाव काढणारा असावा असे तिला स्वाभाविकच वाटे. तिने उपासना आरंभली, सूर्याकडे डोळे लावले, भक्ती केली. मनासारखा मुलगा मागितला. कोणाला? भगवंतालाच. सर्व आर्तता एकवटून तिने प्रार्थिले - भगवंता तू उदरी ये,  परमात्म्या, तू माझा पुत्र झाल्याशिवाय माझे चित्त स्थिर होणार नाही.

भगवंता तू उदरी ये! ध्रु.

उत्कट इच्छा हीच असे
स्वातंत्र्याची आस असे
सामर्थ्यासह उदरी ये!१

येथे अवतर  देवा सत्वर
दुष्टांचे तू निर्दालन कर
साधुजना रक्षाया ये!२

दिग्विजयी मज पुत्र हवा
नेत्यांचा आदर्श हवा
कृतार्थ करण्या ये रे ये!३

उपासना मी चालवली
आकांक्षा मनि पालवली
धर्मासाठी अवश्य ये!४

हे आवाहन मांगल्याला
मांगल्याला सामर्थ्याला
सुखदा, वरदा ये रे ये!५

जय जय सिद्धिविनायक जय - "गीत गणेशायन"


जय जय सिद्धिविनायक जय -
"गीत गणेशायन"
कवि : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
संगीतकार : मोहिनीराज ओंकार

आपल्याला नेता हवा तो विनायक, स्वराज्याची स्थापना करणारा, तिमिराचा नाश करणारा, चैतन्याचा प्रबळ स्रोतच. मूर्तिमंत आनंद, उत्साह, संघयुगाचा निर्माता, आत्मबल जागृत करणारा, सुखकर्ता आणि अर्थातच दुःखहर्ता, महोत्कट, ज्याचे सर्वच काही भव्य, दिव्य, स्मरणीय, शक्ति-युक्ति यांचा संगमच, सूर्याचा उपासक, मोदाचा वितरक, प्रभावी वक्ता, चारित्र्यसंपन्न नेता, सिद्धींचा नायक, वेदांचा गायक, साधूंचा सरंक्षक, दुष्टांचा निर्दालक. त्या सिद्धिविनायकाचा जयजयकार करून इतिहासाच्या गायनाला आरंभ करू या-

जय जय सिद्धिविनायक जय
जय जय सिद्धिविनायक जय ।।ध्रु।। 
महोत्‍कटा हे विनायका
पूजार्हा हे विनायका
चैतन्‍याच्‍या स्‍त्रोता जय । जय । जय । ।।१।।
स्‍वराज्‍य स्‍थापन कार्य तुझे
अद्वितिय रे स्थान तुझे
हे तिमिरनाशना जय । जय । जय । ।।२।।
स्‍तोत्र स्‍फुरवी संघयुगाचे
संघयुगाचे आत्‍मबलाचे
हे राष्‍ट्रोद्धारक जय । जय । जय । ।।३।।
तुजवर केंद्रित सगळ्या दृष्‍टी
हसव फुलव रे अवघी सृष्‍टी
हे नवनिर्मात्‍या जय । जय । जय । ।।४।।
शक्ति युक्ति एकत्र नांदता
लोपतेच मग ती परवशता
जय श्री विघ्‍नेश्‍वर जय । जय । जय । ।।५।। 

मंगलमूर्ती सिद्धिविनायक वक्रतुंड देवा - "गीत गणेशायन"

"गीत गणेशायन" हे श्रीराम बाळकृष्ण आठवले यांनी लिहिलेले आणखी एक काव्य.  या गाण्याचे कार्यक्रम ओंकार संगीत साधना करत असे.  त्या  कार्यक्रमातील ऑंडिओ एक एक या ब्लॉगवर अपलोड करत आहे.




मंगलमूर्ती सिद्धिविनायक वक्रतुण्‍ड देवा
कृपादृष्‍टीने पाहुनि भक्‍ता करवुनि घे सेवा ।। ध्रु।।
विघ्‍नेश्‍वर तू तुझिया नामे विघ्‍ने पळताती
लंबोदर तू तेहि सुचविते क्षमाशील वृत्‍ती
ध्‍यान तुझे रे भाविक भक्‍ता मोदाचा मेवा ।। १ ।।
प्राणांचाही प्राण तूच रे योग्‍यांचा योग
परब्रह्म तू राहुनि अंतरि शांतिसुखा भोग
प्रणवाचा उच्‍चार घुमव रे वाजव तनुपावा ।। २ ।।
पाशांकुशधर गौरीनंदन मधुर तुझे नाम
बघणे लोभसउदात्‍त मानस संभाषणि साम
गानकलेचा उदार हस्‍ते सोपव करि ठेवा ।। ३ ।।
मूषक अंकित झाला छे छे काळ नम्र झाला
त्रिगुणातीता मोदक करिचा वितरत मोदाला
प्रत्‍ययकारी सहवासाचा स्‍वर्गही करि हेवा ।। ४ ।।
चरणयुगुल तव अकार भासे उकार उदराचा
मकार गमले मस्‍तक अनुभव आला ब्रह्माचा
ज्ञानेशे कार शिकविला कथिले तुज देवा ।। ५ ।।
वरदहस्‍त दे अभय भाविका तो तर आधार
कुठल्‍या शब्‍दे वानू तुजला मन मौनाकार
शुंडेसम त्‍या आत मुरड रे देवांच्‍या देवा ।। ६ ।।
निराकार ते तुझिया रुपे झाले साकार
अनंत अच्‍युत या नामांना झाले आधार 
श्रीरामा पदि ठेव निरंतर मंगलमय देवा ।। ७ ।।

Thursday, September 17, 2015

सिद्धिविनायक चला वंदु हो सारसबागेतला...

सिद्धिविनायक चला पाहु हो सारसबागेतला 
सिद्धिविनायक चला वंदु हो सारसबागेतला ।।धृ।।

देहामध्ये हृदय तसे ही मंदिरात मूर्ती 
गौरवर्ण तो घे आकर्षून सूक्ष्म दिव्यदृष्टी 
       प्रभातसमयी गा भूपाळी साधा ती वेळा ।।१।।

अथर्वशीर्षाचे आवर्तन मनोमनी करु या 
संघरुप तो सिद्धिविनायक आत जागवू या 
       भाविकजन हो जनकल्याणा चला दर्शनाला ।।२।।

प्रदक्षिणा घालता होतसे चिंतन सुरु आत 
सुगंध दुर्वांचा तो ओला श्रद्धेने घेत 
       तीर्थ प्राशुनी प्रसाद थोडा सुखवो चित्ताला ।।३।।

इथे बसावे नयन आपुले झाकुनिया घ्यावे 
जनी असूनी मनानेच परि एकांती जावे 
        सोहं, तो मी अद्वयानुभव येवो या काळा ।।४।।

मागणेच जे मागायचे विसरुन  ते जावे 
सिद्धिविनायक दर्शन ऐसे तनिमनि झिरपावे 
        श्रीरामाला सिद्धिविनायक सौभाग्ये पावला ।।५।।

- श्रीराम बाळकृष्ण आठवले 
  ३ जानेवारी १९९५ 

Wednesday, September 16, 2015

गणपतीची आरती


मोरया, ओवाळितो आरती । धृ 

विशालपण नयनी भरले 
तेज तनी तव रसरसलेले, मंगलमय मूर्ती ।।१।।

बाप्पा तुजला पदवी साजे 
विघ्नहरा तव कीर्ती गाजे, लोकप्रिय भारती ।।२।।

काळालाही मूषक केले 
सोंडेपरि मन आत मुरडले, योग्यांची युक्ती ।।३।।

तू व्यासांचा लेखक झाला 
अबलांनाही केले सबला, त्रैलोक्यी कीर्ती ।।४।।

उच्चारहि तो ओंकाराचा 
अनुभव देई सहवासाचा, नित्य नवी प्रगती ।।५।।
   

Tuesday, September 15, 2015

करू समर्थ भारत देश....

जानेवारी १९७० च्या गीतादर्शन अंकात प्रसिद्ध झालेली श्रीराम आठवले यांची ही कविता… 




करू समर्थ भारत देश! ध्रु.

विजयाची गाणी गाऊ 
विभवाची स्वप्ने पाहू 
सुवर्णयुग पुनरपि आणू या - 
होईल साह्य गणेश ! १ 

विज्ञान - कला ही दोन्ही 
वाणिज्य-कृषी ही फिरुनी 
वर्धापन यांचे होत सुनिश्चित 
प्रसन्न जर यत्नेश ! २

विजिगीषु मनि मग आशा 
प्रस्फुरेल पौरुष भाषा 
कीर्ति सुगंधी राहिल पसरत 
यावच्चन्द्र दिनेश ! ३
👆🏻 ऑडिओ



Sunday, September 13, 2015

२००७ मध्ये डॉक्टर नितू मांडके यांच्या जन्मदिनानिमित्त झालेल्या कार्यक्रमातील हे छायाचित्र.


२००७ मध्ये डॉक्टर नितू मांडके यांच्या जन्मदिनानिमित्त झालेल्या कार्यक्रमातील हे छायाचित्र.

पुनरपि सांगा गीता....

गीतादर्शन मध्ये जुलै १९७० च्या अंकात प्रसिद्ध झालेली ही कविता 


पुनरपि सांगा गीता 

कुंजविहारी गिरिधारी हो 
पुनरपि सांगा गीता ।।धृ ॥

प्रसन्न होउन धनंजयावर 
सुधा वर्षली तुम्ही सुधाकर 
अम्हा चकोरा किरण कोवळे वितरा भगवंता ।।१।।

अकर्मण्यता अम्हा ग्रासते 
माया ममता अम्हा भुलविते 
सुदर्शनाते फेकुनि तोडा अज्ञानज बंधा ।।२।।

स्वधर्म अमुचा अम्हा कळावा 
अभिलाषांचा  निरास व्हावा 
कर्मदीप हे कराकरांतिल उजळू द्या पंथा।।३।।

'मी कर्ता' हा गर्व फुकाचा 
वृथाच आम्ही वहावयाचा 
पद्मपत्रसम अलिप्तता ती शिकवा धीमंता ।।४।।

वस्तुवस्तुगत तुम्ही दिसावे 
अंतर्यामी पूर्ण भरावे 
चराचरावर अम्हा जाणवो तुमची अधिसत्ता ।।५।। 

मोह निरसता धनंजयाचा 
ध्वज उंचावे पुरुषार्थाचा 
योगेश्वर गुरु, शिष्य नरोत्तम भूषवितो भारता ।।६।।
    
रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
 

Tuesday, September 1, 2015

आरती सत्यनारायणाची...


अण्णांनी लिहिलेल्या "सुजनहो सत्यच नारायण" मधील ही आरती.  गायली आहे माधुरी धर्माधिकारी यांनी आणि संगीत दिले आहे मोहिनीराज ओंकार यांनी.

आरती सत्यनारायणा गाऊ
विमला मति द्यावी श्रवणा! ध्रु.

कथा आपली निमित्त केवळ
भाविक मन होण्याला निर्मळ
अपार तव करूणा!१

नानारुपे धारण करता
भक्तकामना तुम्ही पुरवता
किती नामी योजना!२

देवापुढती समान सगळे
भेदाला नच स्थान कोठले
वितरत तुम्ही ज्ञाना!३

पूजा साधी प्रसाद सात्त्विक
तीर्थ प्राशितो प्रेमे भाविक
अश्रुपूर लोचना!४

एक एक गुण जोडत जावा
ऐक्यभाव तर सहज कळावा
सुलभ सुलभ साधना!५

श्रीरामा करि लिहवुनि घेता
कौतुक त्याचे तुम्ही करविता
किति सांगाव्या खुणा!६

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

Saturday, August 15, 2015

स्वातंत्र्यदिन - स्वातंत्र्ययुद्धं प्रथमं स्मरामः

स्वातंत्र्यदिन

देशाभिमानः प्रतिकारभावः
द्वे लक्षणे राष्ट्रभाग्योदयस्य
स्वातंत्र्यवीरान् शिरसा प्रणम्य
स्वातंत्र्ययुद्धं प्रथमं स्मरामः ॥

अर्थ :

देशाभिमान आणि अन्यायाचा प्रतिकार करण्याची तीव्र भावना ही राष्ट्राच्या भाग्योदयाची दोन लक्षणे आहेत.  सर्व स्वातंत्र्यवीरांना प्रणाम करून आज पहिल्या स्वातंत्र्ययुद्धाचे स्मरण करू या.

Thursday, July 23, 2015

लोकमान्य, नमस्तुभ्यम्

लोकमान्य, नमस्तुभ्यम्
गीतासागरमन्थनम्
कृत्वा, प्रेम्णा त्वया दत्तम्
कर्मयोगसुमौक्तिकम् ॥

अर्थ

हे लोकमान्य, आपणास नमस्कार. गीतारुपी सागराचे मंथन करून आपण मोठ्या प्रेमाने कर्मयोगरूपी बहुमोल मौक्तिक जनता जनार्दनाला दिलेत.  

Wednesday, April 29, 2015

संसार यास नाव .....

हा खेळ मांडलेला संसार यास नाव
सुख दु:ख मूळ बाबा हा मानवी स्वभाव ।। ध्रु ।।

कुढसी असा कशाला? विघ्ने तुला सुसंधी
रडसी वृथा कशाला ? म्हणसी स्वतःस कैदी
दरियात का न वीरा तू लोटणार नाव ।।१।।

भांडून काय लाभे उठतो कपाळशूळ
तू एकला जगात तव दांडगेच खूळ
समजूत सूत्र सोपे या जीवनास लाव ।।२।।

तडजोड तू करावी जाणीव बाळगावी
जवळीक तू करावी झणि भांडणे मिटावी
शिकवीत संत साधू तू खेळ एक डाव ।।३।।

मी कोण कोठला हा  नाही विचार केला
स्वार्थात जन्म सारा वाया असाच गेला
उद्धार साधण्याला शक्ती पणास लाव ।।४।।

पाहू नको मुहूर्त तू गोड बोलण्याला
पाहू नको मुहूर्त तू गोड वागण्याला
घे नाम विठ्ठलाचे ओतून भक्तिभाव ।।५।।

(सुखाचा प्रपंच हाच परमार्थ मधून)

© रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

Thursday, February 19, 2015

शिवजयंती निमित्त..

१९८५ मध्ये तरुण भारत मध्ये प्रकाशित झालेले हे सुभाषित.

चरितं रघुनाथस्य
गीताबोधं हरेस्तथा ।
एकत्र दृश्यते स्पष्टम्
शिवरायस्य जीवने ॥

अर्थ : श्री रामचंद्रांचे शुद्ध चारित्र्य आणि भगवान श्रीकृष्णांचा गीतोपदेश या दोन्हींचे छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या जीवनात एकत्र दर्शन घडते. त्यांच्या पुण्यस्मृतीस सादर प्रणाम.

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले   




Tuesday, February 17, 2015

सदाशिवा मी शरण तुला !


ॐ नमः शिवाय

सदाशिवा मी शरण तुला !
शरण तुला दे अभय मला ! ध्रु.

निर्धन असशी तरी आनंदी
तुला शोभते वाहन नंदी
नागही  कंठी तव रुळला ।। १ ।।

डम डम डम डम  डमरु वाजे
काळा वरती सत्ता गाजे
हे नटराजा नमन तुला ।। २ ।।

आदिनाथ  तू तूच महेश्वर
फणिवरधर तू तू व्याघ्रांबर
शिकवी मजला योग कला ।। ३ ।।

कमंडलूतिल गंगा दे रे
भाविकास सत्संगा दे रे
ने एकांती नित्य मला ।। ४ ।।

संघटनेचा मंत्र शिकव रे
भूतनाथ मज प्रेम पुरव रे
करवुन घे तव कार्याला ।। ५ ।।

स्मशानवासी लाव विभूती
पळवुन लावी सगळ्या खंती
अनासक्त तू कर मजला ।। ६ ।।

**** 

Thursday, January 15, 2015

ऐका कहाणी गीतेची - अध्‍याय अठरावा – मोक्षसंन्‍यासयोग


अध्‍याय अठरावा – मोक्षसंन्‍यासयोग

ऐकव गीते तुझी कहाणी, निर्मळ निर्मळ तुझी वाणी
धर बाळा हातात लेखणी, लिही थोडक्‍यात शहाण्‍यावाणी
शब्‍द जुने, अर्थ नवा लावत जावे छंद हवा
मीच अर्जुन, मीच कृष्‍ण संवाद आपल्‍याशी व्‍हावा
ठरल्‍या वेळी ठरल्‍या जागी बसता भरभर सुचत जाते
जाते फिरता मनबद्धींचे पीठ बारीक भुरुभुरु पडते
कर्म सतत करीत राहा, फलत्‍याग करीत राहा
वाईट कर्मे टाकून द्यावी, चांगली कर्मे करीत जावी
जगाला नाही सुधारायचे, आपण आतून बदलायाचे
विवेक, विचार बंधू आपले, सल्‍ले देतात नेहमी चांगले
राजस तामस सोडून द्यावे, सात्त्विक ते ते करीत जावे
मी कर्ता ही भ्रांति नको, हवेच फळ मज हाव नको
कोणी शिक्षक, किसान कोणी, कोणी सैनिक व्‍यापारी
जो तो परि उद्योजक असतो मने रंगला हरिनामी
जे होते ते शुभच चांगले, मी श्रीहरिचा हरि माझा
भगवंताची पाळिन आज्ञा हट्ट न दुसरा कधि माझा
माथ्‍यावरचे ओझे उतरे, आनंद झाला पार्थाला
चापबाण करि पुनरपि धरले, उधाण आले शौर्याला
संजय सांगे हुबेहुब तो प्रसंग झाला साकार
मानावे किती श्रीव्‍यासांचे आभारावर आभार
विषादातुनी प्रसादाकडे वाटचाल संवादाची
निराशेतुनी फुलवी आशा किमया कैसी कृष्‍णाची
वाचायाला आचरणाला ऐका कहाणी गीतेची ऐका कहाणी गीतेची


ऐका कहाणी गीतेची - अध्‍याय सतरावा – श्रद्धात्रयविभागयोग


अध्‍याय सतरावा – श्रद्धात्रयविभागयोग

ऐकव गीते तुझी कहाणी, निर्मळ निर्मळ तुझी वाणी
वर्तन घेरे बाळा बांधून, आनंदच वाटेल जीवनी
कणकणाने, क्षणक्षणाने साधकांत होशील अग्रणी
देहाचे आरोग्‍य राख तू, सृष्‍टीचे तू करी निरीक्षण
जगावयाला लाग बालका समुदायासह अपुले जीवन
ओघे आले काम यज्ञ ते, दान सवयीचे होवो तुजला
सहकाराविण प्रगती नसते, पुरवावे बल संघटनेला
आहाराविण शक्‍ती कुठली भोजन सात्त्विक तुझे असूदे
सामाजिक सेवा घेण्‍यास्‍तव कणाकणाने काया झिजु दे
मिताहार, मितनिद्रा आणिक रंजन सात्विक मनामनांचे
सुखदु:खांची देवघेव नित बंधारे ना अहंपणाचे
कर्म करांनी, नाम मुखाने राम जीवनी भरला अनुभव
जे माझे ते सर्व जनांचे प्रांजळपण हे अमोल वैभव
आचाराची जोड विचारा नित्‍य नवनवे प्रयोग करणे
चूक आपली ध्‍यानी येता सुधारून ती स्‍वयेच घेणे
समाजात संतोष नांदता एकरूप होऊया सगळे
रामराज्‍य का श्रीरामाचे याहून काही असे वेगळे?
दुर्योधन जर ठरे अडथळा कठोरतेने दूर करावा
बलशाली बलहीन यामधे नकोच संशय नको दुरावा
समाज व्‍यक्‍ती विरोध नाही नेता सोयीसाठी असतो
आज्ञांकितता, प्रेमळ श्रद्धा अनुयायांचा खाक्‍या बनतो
सूत्रमय उपदेश विखरला पानोपानी श्रोते व्‍हावे सावधान
ऐका कहाणी गीतेची ऐका कहाणी गीतेची