Monday, August 31, 2020

महाराष्ट्राची मंगलता..

महाराष्ट्राची मंगलता ती 
श्रीमंत दगडूशेठ हलवाई गणपती!ध्रु.

पुण्यात यावे, दर्शन घ्यावे 
ध्यान देखणे बघत राहावे
आनंदाश्रू ओसंडताती !१

अलंकार सजवती मूर्तिला
की मूर्ति सजविते अलंकृतीला
प्रश्न पडे भक्तांच्या पुढती ! २ 

सात्विक सुंदर गणेश प्रेमळ 
करतो अपुले तनमन निर्मळ 
रम्य स्मृति या वेधुन घेती !३

गणपति पुढती उभा ठाकला
निवांत निर्भय क्षणात झाला
नकळत अगणित कर जुळताती !४

शब्दाविण त्या कळले सारे 
तुझ्या आत मी वसे पहा रे
मिश्किल हासत वदे गणपती !५

सांगायाचे नुरले काही 
मागायाचे काही नाही 
सरल्या खंती, सरली भ्रांती !६

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
१५.९.२००४

Sunday, August 30, 2020

एका जनार्दनी

एका जनार्दनी रंगे निरुपणी 
पाहे नित्य जनी जनार्दन १

संसारी असूनी विरागी नि ज्ञानी 
एक तत्त्व मनी सोपे नाम २

ग्रंथ भागवत जाणुनी भावार्थ 
शिरे आत आत शांतिब्रह्म ३ 

गिरिजा ही भार्या आत्मयास काया
जनी वावराया जोडपे ते  ४ 

हरि त्यांचा सुत वैदिक पंडित
कांचन हो तप्त अग्नीमुळे ५

दया क्षमा शांती एकाची विश्रांती
जाणे जनरीती एकनाथ ६ 

करी सोपे ज्ञान करी गोड गान
सोsहचे ते भान नित्य त्यास ७

चंदनाचा गंध ऐसा भावबंध
श्रीरामा आनंद अभ्यासात ८ 

दुःखातले सुख वियोगात योग
सत्य होती भोग हीच कृपा ९

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
३.२.१९९७

पुंडलीकवरदा हरि विठ्ठल!

पुंडलीकवरदा हरि विठ्ठल!ध्रु.
 
पुंडलिकाने गारुड केले 
मायतात चरणांना चुरले
जगजेठी तर धावुन आले 
जणू पकडला निसटताच पळ!१

सेवेविण ज्या दुसरे काही 
रुचतच नाही सुचतहि नाही
नच गणता ये ती पुण्याई 
विटेवरी हरि ठाके निश्चल!२

वर देणारा सिद्ध सर्वदा
नच मागे वर भक्त परि कदा
समाधान बहुमोल संपदा 
ध्यान विटेवर सुंदर प्रेमळ!३

न कळताच अस्तित्व लोपले
परतायाचे नाही उरले 
दिक्कालांना लंघुन गेले 
पुंडलीक झालेला विठ्ठल!४

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
१.६.२००४

पूजा

मूर्ति पाहिली तुझी देहभान लोपले!
मावळले जगच सर्व शांत शांत वाटले!ध्रु.

तू विष्णू, तू शंकर, तू गणेश अच्युता 
मनही तूच, पवन तूच, गगन तूच अच्युता
मिटले हे नयन तरी दीप हे प्रकाशले १

हात जोडता तुला अश्रुपूर लोटला
स्तोत्रगान करु जाता कंठ पूर्ण दाटला
चित्तचोर तू असा मला न भिन्न ठेवले २

चालता इथे तिथे तीर्थ गमन होय ना 
पाहता इथे तिथे विषय तूच लोचना 
कर्म जे करातले तू हि पुष्प मानले ३
 
कधी कुठे  कुणा कसा भासलास मोहना
जया जसा तया तसा तूच तूच होय ना
तमास भेदतात हे ज्ञानकिरण कोवळे!४

रचयिता: श्रीराम बाळकृष्ण आठवले 
(मूर्तिपूजा हा परमपूज्य पांडुरंगशास्त्री आठवले यांचा छोटेखानी ग्रंथ वाचताना)
२.९.१९८९

Saturday, August 29, 2020

दिसला ॐकारात गणेश!


दिसला ॐकारात गणेश!
भरला नयनी सुरम्य वेष !ध्रु.

लंबोदर पीतांबर दिसला
पाठीवरुनी हातहि फिरला 
धीर मज देताहे परमेश !१ 

शुंडा हाले, किरीट झळके
सुवर्णकांती कैसी फाके 
गगनी ये उदयास दिनेश !२

अथर्वशीर्षे शांतवीत मन
समूहगाने पुलकित हो तन
आत्मबल पुरवित मला गणेश !३

नको करू तू कसली चिंता
चिंतामणि ये तुझिया हाता
तुजवर प्रसन्न सांब नटेश ! ४

रविरायाला अर्घ्य देत चल
आनंदाची कर उधळण चल
मिळाला श्रीरामा आदेश!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
२८.८.१९८४

मंगलमूर्ती मोरया

मंगलमूर्ती मोरया!ध्रु.

घवघवीत बघुनी मूर्ती 
कर अमुचे नकळत जुळती 
अभयदान द्यावे सदया! १

आनंद असतो हातात 
मोदक आणत ध्यानात 
भेदभाव जाई विलया! २ 

अंकुश ठेवा मनावर 
पाश फेकणे रिपूवर 
द्या शक्ती अरि मर्दाया! ३ 

आसन सुस्थिर झालेले 
निष्प्रभ ठरताती हल्ले 
आत्मश्रद्धा द्या हो द्या! ४ 

मस्तक ठेवी शांत सदा 
स्थितप्रज्ञ विजयीच सदा
शिकवा विद्या आचार्या! ५ 

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
११.११.२००३

Monday, August 24, 2020

श्री केळकर प्रशस्ति

नृसिंहनामा सौम्यस्तथापि 
य: पत्रकारो वक्ता सुशील:
सुवर्णमध्येन लोकप्रिय: स: 
नमाम्यहं केलकरं प्रसन्नम् 

अर्थ : 

जरी नाव 'नरसिंह' तरी स्वभावाने सौम्यच, विख्यात पत्रकार आणि चारित्र्यसंपन्न वक्ते - आपल्या सुवर्णमध्य शोधण्याच्या कौशल्याने लोकप्रिय झालेले प्रसन्न व्यक्तिमत्त्वाचे श्री केळकर यांना मी नमस्कार करतो. 

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले 

  


श्री गजाननमहाराज भक्तिस्तोत्र - ३


शेगावीच्या गजानना तुज भल्या पहाटे वंदावे 
शब्दामागुन शब्द सुचावे भावपुष्प  हे उमलावे ।।१।।

आजानुबाहू दिगंबरा हे सुवर्णकांती लखलखते
'गण गण गणात बोते' गाता विश्वाशी जुळले नाते ।।२।।

अन्न ब्रह्म हे ध्यानी येण्या शिते शिते सेवन केली 
गढूळ कसले ही तर गंगा जलात गंगा पाहियली ।।३।।

गजानना तू शंकर भोळा सद्भावाची भूक तुला 
चून भाकरी अगदी प्यारी भक्तीचा नैवेद्य तुला ।।४।।

द्वाड इंद्रिये खट्याळ घोडे नामाचा लावुनि दोर 
सुशांत केले निवांत केले खोड्यांचा सरला जोर ।।५।।

नुसती काडी धरली तरिही चिलीम घेते, पेट कशी? 
चमत्कार छे यौगिक लीला सहज दाविली सुंदरशी ।।६।। 

गाय जगाची असते आई जखडायाचे तिला कसे 
मीच वासरू असे भावुनी नाते जुळवा सुंदरसे ।।७।। 

मी मधमाशी, कणसे ती मी, डंखाचे भय काय मला? 
सुखदुःखांचा लेप न कसला पूजक पूज्यहि मीच मला ।।८।।

नरनारी हा भेद वरिवरी सगळी रूपे देवाची 
वासनेस ना अवसर येथे देवघेव हो प्रेमाची।।९।।

दुही राक्षसी निर्दालावी एकपणा तो जाणावा 
द्वेष नि मत्सर घात साधती जो तो भाविक दक्ष हवा ।।१०।।
 
भोग भोगुनी सारायाचा टिळकांना भाकर दिधली 
रहस्य गीतेचे उलगडले हाती आली गुरुकिल्ली ।।११।। 

ऊस घेऊनी झोडपले परि योगी विचलीत ना झाला 
मारत्यास रस यथेच्छ दिधला जागविला मनि जिव्हाळा ।।१२।।

महारोग तो खरा मनाचा गुलाम जो तो देहाचा 
नव्हे देह मी या बोधाने मानव सागर ज्ञानाचा ।।१३।।

पलंग पेटे भान न याचे गीता आली आचरणी 
दिव्यत्वाची दिली प्रचीती उभ्या जगाला सद्गुरुनी।।१४।।

'तो मी विठ्ठल' असे दाविले भावामध्ये देव असे 
मनमोकळा उदार हसरा विश्व सदन त्याला भासे ।।१५।।

काम आपुले चोख करावे परिणामाची का चिंता ? 
मधुर बोलणे गोड वागणे संतांची जीवनगाथा ।।१६।।

पोथी घ्यावी दासगणूंची ओवी ओवी वाचावी 
मनन करावे समर्थ वदती आतुन वृत्ती बदलावी।।१७।।

सज्जनगडचे रामदास ते शेगावीचे गजानन 
शेगावीच्या गजाननावर लुब्ध जाहले गुणी जन ।।१८।।

माणुसकी हा धर्म खरोखर सदाचार ही खूण असे 
उभ्या जगाला दूध देत ती गाय वंद्य माताच दिसे।।१९।। 

मन कोणाचे नच दुखवावे गजाननाची पूजा ही 
दीनदुःखिता हृदयी धरावे गजाननाची गीता ही ।।२०।।

श्रीरामाला प्रसाद अवचित त्या लाभाने गहिवरला 
श्रीगजानन जय गजानन परिसर गंधित झालेला ।।२१।।

।।शुभं भवतु।।

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

Sunday, August 23, 2020

श्रीगजानन महाराज भक्तिस्तोत्र - २


गजानन माझा । योगी शेगावीचा
लीला त्याच्या गाव्या। नित्यनेमे ।।१।। 

गावा गजानन । ध्यावा गजानन
पोथीचे वाचन । सोडू नये ।।२।।

संत दासगणू । गुण किती वानू?
साकारली त्यांनी। ब्रम्हमूर्ती ।।३।।

करा मन मोठे। दुःखा वाव कोठे?
चैतन्य प्रकटे । अंतरंगी ।।४।। 

दृष्टी जी निर्मळ । अत्यंत प्रेमळ
अफाट क्रोधाला। शांतवीते ।।५।।

सहन करावे । दुःख जे देहाचे
नाभीच्या पासून । नाम घ्यावे ।।६।। 

स्फुरतो ओंकार । ज्याच्या त्याच्या आत 
रूप गणेशाचे । सांगे तुका ।।७।।

कुष्ठरोग्याचीही । घडो काही सेवा
नयेच दुरावा। मनी आणू ।।८।।

माझा गजानन । उघडा वाघडा
स्वच्छ स्पष्ट तैसा । व्यवहार ।।९।।

वासनेची वस्त्रे। जरी जरतारी
साधूच्या अंगाला । बोचतात ।।१०।।
 
चून नि भाकरी । त्याला प्यारी भारी 
भोजन साधेच । असो द्यावे ।।११।।
 
शेगावला जावे । गावात फिरावे
नेत्री साठवावे।  रूप त्याचे ।।१२।।

अरे माणसा तू । माणुसकी धर्म
नित्य हृदयात । ठेव जागा ।।१३।।

भांडावे कशाला ? तंडावे कशाला
गर्व तो फुकाचा । दुःखमूळ ।।१४।।

घराचा तुरुंग । फोडून बाहेर
मोकळी ती हवा । घेई जरा ।।१५।। 

सोड माझे माझे । फेक दूर ओझे
सुशांत नि स्वस्थ । होशील तू ।।१६।। 

ओवी ओवी वाच । मुरव मनात
अध्यात्म ते आहे । जगायचे ।।१७।। 

जे जे ठावे तुला । सांगावे जनांना
परोपरीने तू । शिकवावे ।।१८।।

काम झाल्यावर । कशाला थांबावे ?
फळ ना इच्छावे । कर्माचे त्या ।।१९।।

होशील मोकळा । वाचल्याने पोथी
गणू सांगे गोष्टी । कल्याणाच्या ।।२०।।

ओव्या एकवीस । बोधाच्या या दूर्वा
अर्पूनीया देवा । धन्य राम ।।२१।।

।।श्री गजानन महाराज की जय।।

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

श्रीगजानन महाराज भक्तिस्तोत्र - १


शेगावीच्या गजानना । शांत करी माझ्या मना 
येऊ दे माझी करुणा । तुला तरी ।।१।। 

लावी मला नित्यनेम । आचारात भरो प्रेम 
सर्वांचेच असो क्षेम । भाव देई ।।२।। 

निराशेने ग्रासे मन । कण कण झिजे तन 
जीव जाई वेडावून । का न कळे ।।३।। 

अश्रू नाही तरी दुःख । हृदयास पोळे शोक 
काय तुझे हे कौतुक । उमजे ना ।।४।।

तुझी दया तुझे ज्ञान । तुझी दृष्टी तुझे गान 
तुझे स्मरण सन्मान । अध्यात्माचा ।।५।। 

निरोगी तू करी मन । निरोगी तू करी तन 
सोsहं सोsहं हे स्फुरण । जाणवू दे ।।६।।

तुझी पोथी मला गीता । तुझी पोथी मला माता 
तुझा हस्त शिरी आता।  राहो देई ।।७।। 

साठवीता कुजे द्रव्य । दान देता वाढे द्रव्य 
वाहते ते खरे द्रव्य । खरी गंगा ।।८।। 

आसक्ती हा महारोग । वैराग्यच तुझा योग 
भोगूनीच सरे भोग । ज्याचा त्याचा ।।९।। 

भूक नाही निद्रा नाही   तृषा नाही शांती नाही 
विवेकाची जोड नाही । आयुष्यात ।।१०।। 

वासना ही दुःखमूळ । वासना हा पोटशूळ 
घालवी हे सारे खूळ । मनातून ।।११।। 

स्वये सोसलास त्रास । मारत्यास दिला रस 
क्षमा कन्या ही औरस । मायबापा ।।१२।। 

अलिप्तता शिकावी ही । तटस्थता शिकावी ही 
योगमाया शिकावी ही । ऐशी उर्मी ।।१३।। 

सर्वांभूती देव ज्ञान । सर्वांभूती दया ज्ञान 
सर्वांभूती देव प्राण । साक्षात्कार ।।१४।। 

चिलीम ही तुझ्या करी । धूर सोडी ही अंबरी 
ऊर्ध्व दृष्टी तशी करी । उपदेशी ।।१५।। 

दिगंबरा निर्विकारा । धैर्यधरा तदाकारा 
मूर्तिमंत हे ओंकारा । नमस्कार ।।१६।। 

तुझे नाम गजानन । विघ्ने करी निवारण 
अंतरी या प्रकाशून । पुढे नेई ।।१७।। 

चालवी तू उपासना । नित्य बोधी माझ्या मना
सत्याच्याच आचरणा । मला लाव ।।१८।। 

आत्मनिंदा महापाप । आत्महत्या महापाप 
औदासिन्य महापाप । नको नको ।।१९।। 

तुझी प्रीती निरांजन । तेवो मनी गजानन 
विकल्पांना पिटाळून । लाव देवा ।।२०।। 

प्रसादाचे दिले दान । रामा दिले पदी स्थान 
येथे प्रचीती प्रमाण । दिली खूण ।।२१।। 

।।श्रीगजानन महाराज की जय।।

 रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

निरोप द्या या गजानना..

समाधी काळ जवळ आला हे संतांना आतूनच कळते. देवाघरचे निमंत्रण त्यांच्या मनाला सर्वात   आधी जाऊन पोचते. गणेश चतुर्थी आली! गरगर श्रीगणेशाच्या मुर्तीची प्रतिष्ठापना झाली. चैतन्याने रसरसलेली मूर्ती काहीजणांचा गणपती दीड दिवसांचा असतो. श्रीमहाराजांनी ऋषिपंचमी हाच दिवस ठरवून टाकला आणि सगळ्यांचा निरोप घेतला.

प्रसाद द्यावा प्रसाद घ्यावा 
जावे आनंदाच्या गावा 
गजानन निघे निजसदना 
निरोप द्या द्या गजानना 

०००0000०००

सरे चतुर्थी येत पंचमी 
मान द्यावया निमंत्रणा 
निरोप द्या या गजानना!ध्रु. 

देह यायचा देह जायचा 
हा सृष्टीचा नियमच साचा 
सहज आणला निदर्शना!१

इथेच आहे मजला स्मरता 
दे अनुभव ती भाविकता 
लागा लागा हरिभजना!२
 
आनंद आदि आनंद अंती 
उगा कशाला करता खंती? 
जोड कृतीची द्या वचना!३

रामकृष्ण ही आले गेले 
नाम तयांचे तसेच ठेले 
नामच दाविल गजानना!४
 
श्रीगजानन जय गजानन 
गाता गाता भरले लोचन 
गंध आगळा सुमनांना!५ 

प्रसाद द्यावा प्रसाद घ्यावा 
जावे आनंदाच्या गावा 
गजानन निघे निजसदना!६

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
(गीत गजाननमधून)


Saturday, August 22, 2020

मंगलमूर्ती सगळ्यांचा..


मूर्ती येऊ दे, जाऊ दे 
गणपतिबाप्पा नित्याचा 
हृदयी वसला, मनात ठसला 
मंगलमूर्ती सगळ्यांचा !ध्रु 

हा नांदे मूलाधारी
योग्यांना रुचला भारी 
उगम असे वक्तृत्वाचा !१

लंबोदर श्रीगजानन 
भालचंद्र हा त्रिलोचन 
आदर्शच नेतृत्वाचा !२

सूक्ष्मदृष्टी कशी असे? 
घेत दूरचे कानोसे 
हा तर राजा रसिकांचा!३
 
मूषक अंकित झालासे 
वाहक त्याला बनवि कसे ?
आश्चर्यच आश्चर्याचा !४

नित्य साधता संवाद 
मिलिंद सेवी मकरंद 
नायक अथर्वशीर्षाचा!५ 

म्हणा मोरया मोरया 
गेले सारे दुःख लया 
ठेवा ब्रह्मानंदाचा!६ 

चैतन्याचा हा गाभा 
निष्प्रभ करतो इंद्रसभा 
हा नंदन शिवगौरींचा !७

रचयिता श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
१.९.२००४

बाप्पा!

तू जागविशी आम्हा बाप्पा, आम्ही जागतो

प्रेमभराने आम्ही बाप्पा वंदन तुज  करतो 

मनास वळवून अंतरि बाप्पा तूच तूच शिकविशी 

आंघोळीला जाऊन या रे बाप्पा तू सुचविशी 

तनमन निर्मळ बघता बघता बाप्पा जादूगार! 

भल्या पहाटे यावे हिंडुन बाप्पा सुचवी छान 

बाप्पा म्हणजे मंगलमूर्ती गणपति हे पटले 

तजेलदार ही बाप्पा तुजसम होऊ या वाटले 

सवंगडी तू आम्हा मुलांचा बाप्पा हे नाते 

आधी, आता, नंतर बाप्पा कायमचे असते 

संगीताची गोडी बाप्पा गाण्यातुन लावली 

अक्षर घटवुन घेउन बाप्पा रेखिशी रांगोळी 

आनंद असतो हातामध्ये, बाप्पा मोदक वदे 

मनावरी ठेवा रे अंकुश बाप्पा कोण वदे?

चिखलातुन उगवले कमळ ते बाप्पा करि घेशी

दाह शमविती ऐशा दूर्वा बाप्पा शिरि धरशी 

ओंकाराचे प्रतीक बाप्पा त्यातुनही दिसशी 

ओवी, अभंग यातुन बाप्पा तू ऐकू येशी 

बाप्पा बोधहि ऐसा करशी समाजात मिसळा 

एक विसावा तू सगळ्यांचा बाप्पा हे कळले 

एकवीस ओळींचे स्तवनहि बाप्पा तू  लिहविले


रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले 

१७.८.२००४

श्री



मनी 'गणपति', लिहावयाला, एकच अक्षर श्री पुरे!

शुभारंभ विद्येचा झाला, पहावयाला श्री पुरे

सुबक आकृती, प्रसन्न वृत्ती, स्मितहास्याला श्री पुरे

रंगावलि रेखाया स्फूर्ती, आत उपस्थित श्री पुरे

'मी नच कर्ता', बिंबायाला, श्रींची इच्छा भाव पुरे

श्री ही लक्ष्मी, गणेश ही श्री, समाधान धन पुरे पुरे

हत्तीवर अंबारी मधले डौलदार श्री खरेखुरे

चला उठा, कार्याला लागा, उत्तेजन श्री दे निकरे

शूरामागे सगळे शुभ ग्रह श्री देती यश सार खरे

साहसात श्री, प्रयत्नात श्री, अनुभूतीचे बोल खरे

आत्म्यावर विश्वास हेच श्री, देहदुःख फसवेच बरे

सौभाग्याचे प्रतीकही श्री, मुळारंभ  श्री खरे खरे

सत्य असे श्री, शिव सुंदर श्री चिंतन निर्झर झरे झरे

ज्ञानाचा ये रवि उदयाला कृपाच श्रींची तिमिर सरे

जनात मिसळा, हसा, बागडा श्री म्हणजे स्वातंत्र्य खरे

सरला श्रावण येत भादवा श्रींच्या शिरि दूर्वाच तुरे

नर्तन गायन वादन अभिनय श्रींना रंजन सुखद बरे

प्रवचन कीर्तन श्रींच्या पुढचे उद्बोधन लहरे बहरे

स्वसंवेद्य श्री, आत्मरूप श्री, ज्ञानेशा जाणवे खरे

जशी अथश्री तशी इतिश्री साम्य गोड गहिरे गहिरे

अतुल अमित नि अमोल हे श्री राम तयांचे चरण चुरे


रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

२५.८.२००४

गणपति बाप्पा ये प्रतिवर्षी

गणपति बाप्पा ये प्रतिवर्षी
मुलामुलींशी खेळायला!ध्रु. 

ओळख होते अक्षरातुनी
वळणदार ओंकार पाहुनी
उच्चाराने श्रवण नि दर्शन
ना तुलना या गमतीला!१

कोणी तुजला श्री म्हणताती
विघ्न हराया समर्थ वदती
अथर्वशीर्षाचे आवर्तन 
शिकवी जीवन जगण्याला!२

पाशांकुश ही दोनच शस्त्रे
झुळझुळीतशी दोनच वस्त्रे
गुणगंभीरा हे रणधीरा
शब्द न पुरती स्तवनाला!३

निराकार साकार तसा तू
प्रणवाचा उच्चार तोच तू
संगीतातुन चित्रकलेतुन
ओळख होते आम्हाला!४

आनंद तू येताजातांना
हवाहवासा असा पाहुणा
तुझ्यासारखी प्रसन्नता दे
बाप्पा अवघ्या विश्वाला!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले 
३.९.२००१

ॐ गं गणपतये नमः

 ॐ गं गणपतये नमः! ध्रु. 
 
मंगलमूर्ती मनात भरली
मिटल्या नयना सुरेख दिसली
बोल स्फुरले नमो नमः!१

तन देवालय, मन गाभारा
अर्थ आगळा या ॐकारा
सहजसमाधि जमे पहा!२

मस्तकावरी हिरव्या दूर्वा
तनी लालिमा हसली पूर्वा
अरुणोदय सुखवितो अम्हां!३

अथर्वशीर्षाचे आवर्तन
अध्यात्माचे यातच शिक्षण
बीज सान परि वृक्ष महा!४

मंगलमूर्ती तुझी आरती
मनास सुखवी दिवसा राती
संजीवक हा मंत्र महा!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
१९.६.२००१

गणपतीची भूपाळी

ऊठ उठ मोरया, सरली निद्रेची वेळा
लाव लाव भजना, दयाळा प्रभो जगत्पाला!ध्रु. 

बाप्पा तुज म्हणता नाते सुंदरसे जडते
कर नकळत जुळती मस्तक झणी नम्र होते
मनपण घालव रे, नमन तुज विश्वचालकाला!१

शुंडा तव वळते तसे तू वळव मना आत
पाश तुझा टाक, बांध या गात्रा नियमात
समरसता लाडू दे प्रभो नित्य साधकाला!२

करी मना शांत, वास ना वासनेस राहो
मंगलमूर्ती तू कृपा या दासावर होवो
पुनर्जन्म नित्य, हवे बळ साधन घडण्याला!३

स्वरूप आनंद नांदतो कसा आत आत
अनुभवता खुलतो भाविका अनंत हा पंथ
पावसि परमेशा श्रद्धा दे चरणी अमला!४

तू तारी मारी करिशि जे त्यातच कल्याण
श्रीरामा नसते पडत ती कशाचीच वाण
दूर्वादल माथी हरित ते सुखवी सकलाला!५

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
१६.२.१९९८

Tuesday, August 18, 2020

मंगलमूर्ती मोरया, गणपति बाप्पा मोरया...

मंगलमूर्ती मोरया
गणपति बाप्पा मोरया!ध्रु. 

मूर्ती आपली मातीची
जोड लाभली तेजाची
जो तो पडताहे पाया!१

लुकलुकती इवले डोळे
तुम्ही जाणता मनातले
कसे जगावे शिकवा या!२

उपासना ती सूर्याची
सहजसाधना योगाची
स्थैर्य मनाला देण्या या!३

अंकुश जर का मनावर
प्रसन्न होतो रमावर
गानकला शिकवाया या!४

शस्त्रे धरता हाती ती
अबला ही सबला होती
युद्धकला देण्याला या!५

शुभ चिंतावे अशुभ पळे
अवघड विषयहि सहज कळे
समरसता शिकवाया या!६

शेती उद्यम व्यापार
दक्ष त्यामधे असणार
वैभवशिखरी न्या हो न्या!७

बाप्पा तुम्ही सगळ्यांचे 
बाल युवा अन् वृद्धांचे
घरात अपुल्या या हो या!८

गणेश म्हणजे आनंद
युगायुगांचा संबंध
ते नाते जपण्याला या!९

विवेकशुंडा आत वळे
आनंदाचा उगम कळे
मना अंतरी नेण्या या!१०
संघटनेचा द्या मंत्र
प्रेमाचे बळकट सूत्र
ऐक्यभाव फुलवाया या!११

प्रतिवर्षी आपण येता
वाढविता ही आतुरता
आकर्षण शिकवाया या!१२

काम असे करवुन घ्यावे
जरा न आपण गुंतावे
अनासक्त करण्याला या!१३
नित्य आरती रंगतसे
उधाण उत्साहास असे
उल्हासा वाढविण्या या!१४

पूर्वनियोजन कामाचे
रहस्य ऐसे सुयशाचे
वेळापत्रक शिकवा या!१५

कणाकणाने रास बने
क्षणाक्षणाने युगहि बने
सातत्यहि ते द्या हो द्या!१६

येताना वा जाताना
हसवायाचे सगळ्यांना
तत्त्व खोलवर रुजवा या!१७

तुम्हासारखा अनंत कोण
तुम्हासारखा दाता कोण
अथर्वशीर्षा शिकवा या!१८

काळाला मूषक केले
वाहन उपयोगी ठरले
सदुपयोग वेळेचा द्या!१९

पाची तत्त्वांचा मेळ
किती रंगला हा खेळ
तीच खिलाडूवृत्ती द्या!२०

जे वाचावे समजावे
कृतीत ते ते उतरावे
श्रीरामाला संगे घ्या!२१

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
गणेश चतुर्थी १९९६

Friday, August 14, 2020

श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण?

घन अंधारी संकट भिववी
भयकंपित मन घशास सुकवी
घडीघडी ते जिवास रडवी
धीर द्यावया कुणा बोलवू 
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? १

अधरी मुरली तू धरलेली
हळवी फुंकर श्रवणी आली
सर्व इंद्रिये आसुसलेली
तनुची मुरली करुन वाजविल
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? २

मला वाटते अर्जुन व्हावे
अवधानाचे दानच द्यावे
सर्व सुखा सत्पात्र बनावे
अभाविकाला भाविक करण्या
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? ३

हे माधव हे तुझेच लाघव
तूच मला चरणांशी बैसव
मला परत दे माझे शैशव
सुदाम पेंद्या बनविल मजला
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? ४

दोष तुला तरि कैसा द्यावा
भोग भोगुनी सहज सरावा
संतांचा तर हा सांगावा
अनुभवांनी ज्ञान पुरविता
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? ५

भाग्यच माझे संकट येते
पदोपदी मज सावध करते
चपळ मनाला आत वळविते
गुरुकृपाही समजविण्याला
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? ६

व्यक्ती पांडव समाज माधव
धर्मास्तव तर सगळे बांधव
जे जे दुर्गुण ते ते कौरव
खलनिर्दालन करील ऐसा
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? ७

भक्ताचा हा धावा ऐकुन
धीर द्यावया येई आतुन
सुचेल तैसे घे घे लिहवुन
आचरिण्याला युक्ती शिकविल
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? ८

आई दणके जरी घालते
राग विसरते लाडू देते
हलक्या हाते मग थोपटते
अंगाई सोsहं गाणारा 
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? ९

कर्तव्याचे भान असावे
विकारवश मी कधी न व्हावे
मी माझे हे लयास जावे
वरप्रार्थना स्मरणी आणिल 
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? १०

श्रावणमासी पहिल्या दिवशी
अंतरात या कैसा येशी?
मला कृपांकित नकळत करशी
अवघड सगळे सोपे करवी
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? ११

देहदुःख सुख मानत जावे
मनास अपुल्या उलट करावे
नाम निरंतर गावे ध्यावे
मन पवनाला जोडिल ऐसा
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? १२

गीतावाचन गीताचिंतन
गीताचिंतन गीतादर्शन
गीतादर्शन भक्तोद्धारण
गीतामृतनवनीत द्यावया
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? १३

मूर्तीमध्ये दर्शन घ्यावे
जनी जनार्दनि त्यास पहावे
अनुसंधाना तुटो न द्यावे
जीवनशिक्षण शिकवी मजला
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? १४

सुखदुःखेही येती जाती
सहन करावी ओळखुनी ती
शहाणे न कधि करती खंती
वज्रासम तन करील ऐसा
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? १५

कंटाळा हा शब्दच घालव
उत्साहाचे अपूर्व वैभव
देउनि नैराश्याला घालव
लोहाला या सुवर्ण बनवी
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? १६

देह द्वारका ध्यानी आले
मनसिंहासन तुला अर्पिले
अश्रूंनी तव चरण भिजविले
नित्याचा वास्तव्या येई
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? १७

तू कर्ता रे तूच करविता
तू असशी मायेच्या परता
कोटि कोटि वंदने अच्युता
मानसपूजा मानुन घेइल
श्रीकृष्णा रे तुजविण कोण? १८

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
३.८.१९८९

Thursday, August 13, 2020

कृष्णभैरवी

तूच आपण, शब्द सुचवुन, गीत जुळवुन ऐकवी
कृष्णरंगी रंगवावी श्रीहरी रे भैरवी!

काय झाले या मनाला, शांतवावे त्या कसे?
मोरपीसच हास्य कृष्णा, या मना शिकवू कसे?
मोहना हे पूर्णकामा या मनाला बोधवी!

देह गोकुळ, चित्त व्याकुळ, कृष्ण ना कोठे मिळे
जे खरे माझ्याचपाशी ते न का मजला मिळे?
ही अहंता ने लयाला, भेद सगळा घालवी!

गोकुळी या भक्ति राधा माय होती वत्सला
जन्मदा ना, नवल कैसे नंदनंदन हासला
ते निरागस सौख्य लाभे जीवनाच्या शैशवी!

कृष्णनामा आळवीता कंठ प्रेमे दाटतो
भरुनि येती फिरुन डोळे पूर वाहू लागतो
हे मुकुंदा भाववेड्या भाविकाला बोलवी!

इंद्रियांचा हा पसारा आवरावे त्या कसे
बासरी तू वाजवी रे, गोधना जमवी कसे
संयमे साधे समाधी संगती कृष्णा हवी!

श्रावणाचा मास ऐसा होतसे तव आठव
आठवा तू, आठवे तुज, तिमिर सगळे घालव
शरद ऋतुचा चंद्र जैसा हास्य वदनी खेळवी!

कर्म माझे मी करावे दे परी तू प्रेरणा
कृष्ण कर्ता, फलहि त्याला जागवी ही भावना
चिंतनाने घरच मंदिर स्वप्नपूर्ती ती हवी!

"देह नच मी, तोच आत्मा" ना उपाधी कोणती
दुःख नाही, सुखहि नाही वेगळी ऐसी स्थिती
तू तुझी गीता मुकुंदा मम मुखातुन ऐकवी!

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
२०.८.१९८९

Wednesday, August 12, 2020

गोपाळकाला

गोपाळकाला, गोपाळकाला, गोपाळकाला रंगला
"गोविंद, गोविंद, गोविंद" कल्लोळच उठला

गाठोड्यांचे आम्हास ओझे
हात मोकळे श्रीकृष्णाचे
गाईंमागे कसा गुराखी चाले मनमोकळा

किती खेळलो कळले नाही
किती हासलो भानच नाही
'मी माझे' चा विसरच पडला नकळत आम्हांला

दूध न पोचावे दुष्टाला
संधि न देणे उपभोगाला
कशी इंद्रिये रमवावी ती श्रीहरि शिकवी भजनाला

चला शिदोरी करा मोकळी
चला मने पण करा मोकळी
समरस व्हावे, खावे, गावे असा जागवा जिव्हाळा

श्रीकृष्णाला मधे घेतले
अति प्रेमाने तया भरवले
आत्मानंदहि असाच असतो कळले कळले आम्हाला

विभक्त होण्या अवसर नाही
कपट करावे मनात नाही
देवापासुन काय दडतसे? देवच हाती सापडला

हरि घुमवितो कशी बासरी
अंगांगावर उठे शिरशिरी
गोधनही ते येते धावुन हाक पोचली आत्म्याला

सुखदुःखांनी मिश्रित जीवन
विविध रसांचे तैसे भोजन
चवीचवीने सेवन करता काला कृष्णाचा कळला

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
२५.८.१९८९

Thursday, August 6, 2020

सियावर रामचंद्र की जय..

सियावर रामचंद्र की जय!
सियावर रामचंद्र की जय!

रामकथा सचमुच सुरसरिता
जो कोई लिखता, पढता, सुनता
पल में पापविलय!

आंजनेयजी आपही आते
घर घर को वह अवध बनाते
सज्जन सब निर्भय!

सियाराम माँ बाप हमारे
भाविक हैं प्राणों से प्यारे
अतिपावन आलय!

तानपुरा लेकर हाथो में 
गाओ नाचो बडी खुशी में
बंधन बस स्वरलय!

तुलसीदास की कृपा भई हैं
सपरिवार राम आए हैं
सुभग सुभग प्रत्यय!

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

हरे राम, हरे कृष्ण

हरे राम हरे राम राम राम हरे हरे
हरे कृष्ण हरे कृष्ण कृष्ण कृष्ण हरे हरे!ध्रु.
 
तू इथे तू तिथे  ज्ञान हे होउ दे
राम तू कृष्ण तू गान हे गाउ दे
राघवा यादवा सन्मती देइ रे!१

देह हा यायचा देह हा जायचा
स्वस्वरूपि राहणे बोध हा घ्यायचा
हे मना तू सदा नामछंद घेइ रे!२

हे मना चाप तू राम वाकवो तुला
हे मना वेणु  तू श्याम वाजवो तुला
एवढे ऐक रे मीपणा हटवि रे!३

इंद्रिये जिंकली मारुती मुक्त तो
कृष्ण तो जाणला पार्थ ही धन्य तो
अंतरी जाउनी तू तया शोध रे!४

राम तो श्रीहरि हे मना होय ना
कृष्ण तो श्रीहरि हे मना होय ना
भक्ति ही बाणता वासना जाइ रे!५

मारुती जो असे श्वास तो जाहला
नाम त्या जोडुनी रंगवी सोहळा
जे दिसे पाहणे नेत्र तू मीट रे!६

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
२२.०७.१९९०

श्रीराम आणि श्रीकृष्ण

श्रीराम आणि श्रीकृष्ण हे आपल्या अत्यंत जिव्हाळ्याचे आणि असीम श्रद्धेचे विषय आहेत आणि आपल्या जीवनाचे अविभाज्य भाग आहेत.  

आत्मा हा जणु श्रीराम आहे तर व्यवहार श्रीकृष्ण..
-------------------------------------------------------------------
मम 'आत्मा' श्रीरामच गमला
व्यवहारी श्रीकृष्ण प्रकटला!ध्रु.

'राम कृष्ण हरि' वदे वैखरी
आनंदाच्या उसळत लहरी
इथे तिथे भगवंत भेटला!१

'सत्य' काय श्रीराम सुचवितो
'धर्म्य' काय श्रीकृष्ण घडवितो
कर्म वाटते यज्ञ मनाला!२

प्रभातकाली राम जागवी
आणि दिनांती कृष्ण जोजवी
दिवस सार्थकी असा लागला!३

'भाषण' सुमधुर श्रीरामाचे
'कुशल कर्म' ते श्रीकृष्णाचे
सुयोग सुंदर जुळला जुळला!४

परमार्थाची राम प्रेरणा
प्रपंचात श्रीकृष्ण चालना
दोहोंचाही मेळ साधला!५

मानव कैसा राम पहावा
कसा अग्रणी कृष्ण पहावा
'राम कृष्ण हरि' मंत्र मिळाला!६

'रामायण' घर मंदिर बनवी
जीवनविद्या गीता शिकवी
राम कृष्ण गुरु विश्वा सकला!७

अंतःकरणी तत्त्व स्फुरते
ते मुरता वर्तनी प्रकटते
मुक्तीची ही अशी शृंखला!८

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
९.८.१९९१

Wednesday, August 5, 2020

रामजन्म

मनात राम जन्मला
तनात राम खेळला!ध्रु. 

नामरूप राम तो
रामदास सांगतो
राम लावितो लळा!१

'मी न देह' जाणवे
'मी न बुद्धि' जाणवे
बोध मोदवी मला!२

राम हा इथे तिथे
मीहि तोच वाटते
ध्यास लावि सावळा!३

का निराश व्हायचे ?
रडायचे? अडायचे?
यत्न देव थोरला!४

रामरंगि रंगणे
मोहपाश भंगणे
असाच राम जन्मला!५

राम जागवी मला
राम बैसवी मला
कंठ आज दाटला!६

मुक्तिलाभ होतसे 
नित्य भेट होतसे
काय वानु सोहळा!७

समर्थयोग राम रे
समर्थभक्ति राम रे
देहभाव लोपला!८

पुढे पुढेच जायचे
का कुणास भ्यायचे?
निश्चयो असा भला!९

सोबती असो, नसो
ध्येय जे मनी ठसो
क्रमीन पंथ एकला!१०

नित्य राम जन्मतो
मजसवेच बोलतो
ध्यानछंद लागला!११

भाग्यवंत मी असे
रामदास होतसे
शीत वाटती झळा!१२

जोम जीवनी मिळे
भक्तिरोपटे डुले
अश्रुपूर लोटला!१३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले
१४.४.१९८७

Tuesday, August 4, 2020

पतितपावन श्रीराम.


पतितांना पावन करी, असा श्रीराम एक भूवरी!ध्रु. 

तळमळ तळमळ निशिदिनि होते
रामभेटीची ओढ लागते
चरणस्पर्शे पावन झाली सती अहल्या खरी!१

पश्चातापे तनमन पोळे
शांत कराया अश्रु धावले
पातक सगळे धुवून टाकुन रामचंद्र उद्धरी!२

संतसंगती राम देतसे
उत्कर्षाचा मार्ग खुलतसे
झाले गेले ते गंगार्पण वास राम मनि करी!३

प्रत्येकाला भविष्य आहे
घडवायाची संधी आहे
निराशेतुनी फुलवी आशा स्वामी भवभय हरी!४

टाकीचे आघात सोसणे
जसे घडवितो तैसे घडणे
पाषाणातुन मूर्ति प्रकटे कारागिरी ही खरी!५

चुकता चुकता शिकता येते
पडता पडता बाळ चालते
करुणासागर राममाउली बालकास सावरी!६

संकट असते एक कसोटी
धैर्य लाभते श्रद्धेपोटी
खचू न देई जराहि हिंमत नाम स्मर अंतरी!७

धीर धरी रे धीरापोटी
असती मोठी फळे गोमटी
कवि केशवसुत सांगुन गेले चिंतन त्यावर करी!८

नियमांनी मन बांधुन घ्यावे
व्रती बनावे तपी बनावे
निश्चयबळ ते वाढत जाते घे घे अनुभव तरी!९

हवी दक्षता क्षणाक्षणाला 
काय करी विषयाचा घाला
संरक्षक श्रीराम भरवसा संतत हृदयी धरी!१०

कर्म न टळते कधी कुणाला
निजकर्माचा का कंटाळा?
परिश्रमाने जीवन घडते पाठ गिरव तू तरी!११

अंधारातुन प्रकाश उमले
हलके हलके पूर्वा उजळे
गगनसदन तेजोमय बनते रवि येता अंबरी!१२

अशाश्वताचा मोह नसावा
शाश्वत त्याचा ध्यास असावा
विवेकबंधू तुझा सोबती तुजला सोबत करी!१३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले

Sunday, August 2, 2020

हे श्लोक पाच तू नित्य वाच..

'मी देह नव्हे, मन बुद्धि नव्हे'
हे पुनःपुन्हा घटवावे - 
'चल मना उंच, गगनात राम'
मन अभ्यासात रमावे!१

सद्गुरु आत विश्वात तोच
ही श्रद्धा तर अनमोल
तू भाग्यवंत जगतात सत्य
तो सावरि ढळता तोल!२

जे घडे त्यात कल्याण असे
अंतरात कोरुन ठेवी
भय लेश नको, शंकाहि नको
जगि निष्ठावंत सुदैवी!३

इंद्रिये द्वाड करु नको लाड
घे संयम थोडा शिकुनी
जो आत वळे त्या हरि मिळे
हरिपाठ पहावा जगुनी!४

नैराश्य नको, आलस्य नको
बन मनुजा तू उद्योगी
दिस नित्य नवा, क्षण नित्य नवा
उत्साह तुला उपयोगी!५

हे श्लोक पाच तू नित्य वाच
तव दृष्टिकोण बदलेल
जाशील जिथे रमशील तिथे
जगि हवा हवा होशील!६

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले 
१.६.१९९१

Saturday, August 1, 2020

बोला जय जय जय हनुमान...

राम राम गाता गाता मन झाले बेभान
बोला जय जय जय हनुमान!ध्रु. 

श्रीरामाचा पहिला दास, स्वामीसाठी श्वास नि श्वास
रामा जीव की प्राण!१

उंच उंच हे मन मग गेले प्राणांमध्ये नाम मिसळले
तेच तेच हनुमान!२

रविबिंबाला गगनी पाहुन असे वाटले घ्यावे कवळुन
ध्येयास्तव उड्डाण!३

गोटिबंद हे शरीर व्हावे, कार्य कराया समर्थ व्हावे
वज्रासम बलवान!४

ज्या त्या हृदयी वसला राम असे अनावर झाले नाम
नम्र तोच बलवान!५

पवनापासुन वेग घेतला श्वासातुन विश्वास लाभला
रघुनाथाची आण!६

दुःख नि चिंता भुते पळाली, कर्तव्याची स्फूर्ति मिळाली
बजरंगी वरदान!७

राम भजावा जीवेभावे नसे राम ते फेकुन द्यावे
भक्तीचे महिमान!८

श्रीरामाचा असा जिव्हाळा, सागर तर ओलांडुन गेला
अजिंक्य वीर महान!९

सीता छे आईच भेटली, सर अश्रूंची झरली गाली
ऋणानुबंध महान!१०

द्रोणागिरि ये सहज पेलता श्रीरामाचा शब्द झेलता
सज्जन गाती गान!११

नमस्कार सूर्यास घालता बालपणी ये तनी वज्रता
शक्तीचे महिमान!१२

श्रीरामाचा दूत बनावे श्रीरामाचे कार्य करावे
अनुसरणे हनुमान!१३

रचयिता : श्रीराम बाळकृष्ण आठवले